|
Jerzy Busza
ur 6 listopada 1947 r. w Pabianicach
zm.10 czerwca 1997 r. w Radomiu
YŁ jednym z nielicznych, który nie tylko oddał się w pełni Fotografii ale zostawił trwały ślad w powojennej historii każdego z fotografujących !
Jego prace krytyczne i publicystyczne bardzo szybko zostały docenione w latach 70-tych. Lekki, przekorny styl i wdzięk Jego prozy od razu zjednały mu sympatię środowiska fotograficznego.
Po równolegle uprawianej poezji, Jego eseje i teksty wyróżniały się głęboką analizą, dowcipem i niekiedy życzliwą złośliwością. Szybko został zauważony przez zarządy Federacji Amatorskich Stowarzyszeń w Polsce i w Związku Polskich Artystów Fotografików. Pojawiał się na wielu imprezach w kraju m.in. w Warszawie, Poznaniu, Uniejowie, Gorzowie i Legnicy. Wszędzie z żywiołową radością sypał perły wśród często sfrustrowanych fotografów !
W stanie wojennym był duszą i ciałem po stronie rodzącej się Solidarności. Pamiętam jak z zapałem gromadził nagrania podziemnego Radia Solidarność oraz liczne wydawnictwa podziemne. Miał niesłychaną, niespotykaną łatwość pisania i głęboką erudycję zapewne wyniesioną z kultury domu rodzinnego.
W 1982 roku zaczął redagować i wydawać wespół z Amatorską Federacją Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce biuletyn "Obscura". Dzisiaj biały kruk ! Byliśmy zaskakiwani skalą wiedzy Jurka o fotografii oraz przybliżaniem światowych trendów i nurtów z pogranicza Fotografii i Filozofii. Dziwne, ale dziś młodym adeptom sztuki fotograficznej to zdaje się być niepotrzebne ! To jednak tylko pozory ! Wcześniej czy później postawa każdego z dojarzałych twórców Fotografii musi stanąć wobec problemów sztuki !
Pokonywał niezliczone trudności edytorskie, walczył często z obowiązującą interpretacją polityczną artystycznych wydarzeń. Jego niesłychana życzliwość dla ludzi i przyjaciół często dokuczliwie go dotykała.
Właściwie obszar naszej Fotografii był dla Jerzego Buszy za mały ! Gdyby znalazł się w Nowym Jorku czy Paryżu byłby inaczej dostrzeżony i ceniony !
Trzeba dużej pracy by zebrać wszystkie fakty dotyczące Fotografii z Jego krótkiego życia. Wierzę, że jednak taka książka powstanie ! Ciągle wleczemy się w ogonie innych dyscyplin sztuki a sami tworzone dla nas wartości lekceważymy.
Warto przypomnieć kilka pozycji wydawniczych też już nieosiągalnych :
- "Tablice ogłoszeń" - debiut poetycki z 1980 r. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.
- "Wobec Fotografii" - 1981, Wydawnictwa COMuK, Warszawa.
- "Obscura" 74 numery PFSFwP ( 1982-1988)
- "Wobec Fotografów" - 1981, Wyddawnictwa COMuK, Warszawa.
- "O radości i fotografii - antyporadnik" (wraz z Wojciechem Tuszko) - 1986 Wydawnictwa, COMuk, Warszawa.
- "Tak zwany poradnik - gawędy o sztuce" - 1987, Wydawnictwa COMuK, Warszawa.
- "Wobec Odbiorców Fotografii" - 1990, Wydawnictwa COMuK, Warszawa
- Teksty w pismach i periodykach : "FOTO-magazyn", "FOTOGRAFIA" - kwartalnik," KULTURA", "TYGODNIK KULTURALNY", "PROJEKT", "SZTUKA", "Miesięcznik Literacki" i inne.
|
|
|
|
Fot. Zygmunt Rytka |
Cytaty z "Antyporadnika" :
"Bo w gruncie rzeczy, to co musimy pojąć, to musimy zrozumieć na wskroś naturę Fotografii...""Człowiek bowiem jest ciągle zawieszony pomiędzy uciekającym w niepamięć i historię czasem przeszłym, a nie dającym się przewidzieć czasem przyszłym..."
"Fenomen fotografii polega na tym, że w rezultacie jej użycia otrzymujemy jak gdyby "obraz" zawartości ludzkiej wyobraźni z momentu wykonania fotografii..."
"A zatem fotografie nie są tylko widokami rzeczywistego świata, ale również relacją tego, co w chwili wykonania zdjęcia dosłownie mieliśmy w głowach..."
"W dzisiejszym współczesnym rozumieniu - umieć fotografować- to znaczy stwarzać takie okoliczności odbioru fotografii, by widz- cztelnik mógł zrozumieć je zgodnie z intencjami autora..."
"Pamiętając o tym nigdy, przenigdy fotograf nie wyrzuca żadnych negatywów ! Moje archiwum świadczy o mnie..."
"Fotografia może służyc do poznawania siebie, jest także instrumentem poznawania świata..."
Jego poetycka dusza miała znacznie więcej możliwości opisywania świata niż krytyka fotograficzna. Wiersze są wstrząsające i wydane stały by się złotym piaskiem naszej poezji!
Wielu polskich fotografów zawdzięcza Jurkowi Buszy wiele! Od ocen dogłębnych i penetracyjnych po uwagi skierowywane i nieznane samym twórcom ! Odszedł za wcześnie ! Prawie tak jak mówiło się o żołnierzach Pwstania! Strzelał i rozsypywał swój talent z diamentów zawartych w pocisku ! Rozrzucał swoje życie po drogach, galeriach, wystawach całej Polski.
Jerzy Lewczyński
Copyright © 1997-2013 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2013 Zeta-Media Inc.