Sąsiad[ka] - Fotografia i nowe media
Wystawa przygotowana przez Stowarzyszenie Artystyczne Fluss z Wiednia
Austriackie Forum Kultury
Warszawa, ul. Próżna 8
15 listopada 2002 - 31 stycznia 2003

 

 


War Requiem. Liebe & Anarchie III
Eva Brunner-Szabo
Österreich 1994/2002, 1:50 min, Video Betacam SP

 

Medialny klimat fotografii austriackiej

„Sąsiad[ka]: Nachbar[in]” to kolejna wystawa przybliżająca publiczności polskiej najnowszą sztukę austriacką. Z racji na ciekawy, a nawet kontrowersyjny dobór prac, projekt zasługuje na uwagę wszystkich zainteresowanych sztukami wizualnymi, a fotografią w szczególności. Wystawa zorganizowana przez austriacki FLUSS składa się z równoległej ekspozycji prac artystów polskich pokazywanych w wiedeńskim WUK-u oraz prac Austriaków eksponowanych w poznańskim Arsenale oraz warszawskiej siedzibie Austriackiego Forum Kultury.

Ideą kuratorów wystawy, Heinza Cibulki oraz Pawła Łubowskiego, było stworzyć ramy dla współpracy artystów z krajów stosunkowo bliskich sobie geograficznie jak Polska i Austria, które choć nie sąsiadują ze sobą, to coraz więcej je łączy, o czym doniośle świadczą liczne pokazy sztuki austriackiej w Polsce, by wymienić tylko wystawy w stołecznej Zachęcie, w siedzibie Austriackiego Forum Kultury, Galerii Raster, a ostatnio również w warszawskiej Królikarni. Co ważne, przepływ idei jest dwustronny i polscy artyści coraz lepiej znani są publiczności i krytyce austriackiej. Pomimo, że prac Polaków nie zobaczymy na wystawie wędrującej po kraju, warto wspomnieć nazwiska rodzimych artystów biorących udział w wiedeńskiej edycji „Sąsiadki”, a są wśród nich Józef Robakowski, Alicja Żebrowska, Artur Żmijewski, Rafał Jakubowicz, Zygmunt Rytka, Barbara Konopka, Irena Nawrot i inni – różne środowiska, pokolenia, i temperamenty artystyczne, a tym, co zdaje się łączyć polskich, ale także i austriackich artystów, o czym szerzej za chwilę, jest odkrywanie nowych form wyrazu przez eksperymenty z nowymi mediami (film, video, fotografia, fotografia cyfrowa) oraz dotykanie ważkich problemów zarówno społecznych, jak i kulturowych.

Podobną panoramę sztuki nowych mediów obejrzeć można na pokazie w Warszawie (w Poznaniu wystawa była pokazywana we wrześniu i październiku), gdzie efektowną i doskonale zrealizowaną instalację grupy alien productions składająca się z projekcji i wydruków komputerowych zestawiono m.in. z dość słabymi, czarno-białymi pracami Michaeli Moscouw, która drąży temat wizerunku kobiety, w czym doszukać się można dalekiego echa prac Cindy Sherman. Obok zbyt dużych prac Moscouw dobrze prezentują się czyste, wręcz ascetyczne pomimo użycia koloru odbitki cibachromowe Roberta F. Hammerstiela przedstawiające gadżety dla zwierząt domowych, a także zupełnie inne w klimacie formalne poszukiwania Waltera Mirtla i wielokrotne ekspozycje Evy Brunner-Szabo.

Spośród zgromadzonych prac zdecydowanie wyróżniają się tworzone za pomocą aparatu cyfrowego i komputera sporych rozmiarów kolaże Magdaleny Frey, żony kuratora Heinza Cibulki – artystka w serii prac pt. „Damska sprawa” porusza kwestie umownie nazywane przez krytykę mianem feministycznych. Ujarzmiona przez kulturę seksualność, skrzętnie ukrywana fizjologia kobiety, wreszcie wizerunek i tożsamość płciowa – to tylko niektóre z aspektów sztuki Frey. Warto jeszcze raz zwrócić na formę tych gęstych od znaczeń fotomontaży – dość odważne ujęcie tematyki kobiecej idzie tu w parze z eksperymentami z nowymi mediami, przywodząc na myśl próby przedwojennej awangardy szukającej rewolucyjnej formy dla rewolucyjnych treści.

Prace Frey pokazywane na wystawie w Warszawie nie epatują seksualnością jak choćby znane, operujące obrazem waginy „Źródło” z 1999 roku. Frey okazuje się być równie ciekawa, gdy w swoich najnowszych pracach przedstawia nurtujące ją problemy odwołując się do poetyki surrealizmu. Artystka zbliża się w tym odrobinę do prac wykorzystujących fragmenty filmów Andrei van der Stratten i Martina Arnolda, czy też wspomnianej już Evy Brunner-Szabo, której prace (fotografia, video) zbudowane są ze znalezionych zdjęć, klisz, fragmentów.

„Niewielki wybór artystów / artystek,” pisze w katalogu wystawy Heinz Cibulka, „nie świadczy o chęci wykreowania hierarchii nazwisk współczesnej sztuki austriackiej, lecz raczej wybiórczo zaznajamia za pośrednictwem wybranych przykładów z klimatem austriackiej twórczości.” Oglądając zgromadzone na wystawie prace widz odnosi wrażenie, że ów specyficznie austriacki „Arbeitsklimate” był intensywny, a poszukiwania wielostronne. Jednocześnie trudno oprzeć się wrażeniu, że wystawa jest jedynie zbiorem dość przypadkowych prac, które nie dają pełnego obrazu poszukiwań nawet, jeśli krąg artystów ograniczony został do fotografów oraz artystów nowych mediów. Ten brak dostrzegą zapewne wszyscy, którzy interesują się sztuką austriacką, w tym fotografią.

Adam Mazur

 

 

Zobacz też:

 

 




alien productions, Alien City, Installation, 2002

 

 




Magdalena Frey
aus: Frauensache, 2001

 

 


Walter Mirtl
00070
B/W, 100x100cm, 1999

 

 


Michaela Moscouw, z serii "Fuer Verwoehnte", 1991, s/W-Baryt kaschiert, 180x120cm

 


Michael Schuster, z serii: Kodak Color Control Patches
Chicago, USA, 1990

 

 



Andrea van der Straeten
O.T.
Screenshots von inszenierten, digitalen Videoaufnahmen, 2000

 

 





Eva Brunner-Szabo
Suche nach dem Gedächtnis I
"FOUND Serie"
16 C-Prints je 30x45cm auf Alu, je 120x45cm, insgesamt 120x180cm, 2000/02

 

 


Robert F. Hammerstiel "Transponder 1"

 

 

 

Spis treści

Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.

 

28 - 11 - 02