Kunstbibliothek Berlin
Kulturforum, Matthäikirchplatz,
Berlin 10785, Niemcy
11 października 2002 r. - 5 stycznia 2003 r.
Wystawa zorganizowana przez
San Francisco Museum of Modern Art

 

 

Ansel Adams - w stulecie urodzin

 


Andel Adams, Aspens, Północny Nowy Meksyk, 1958, Museum of Modern Art, Nowy Jork

 

TA wystawa zaskakuje i fascynuje. Myślę, że każda osoba zainteresowana fotografią obejrzała przy różnych okazjach przynajmniej kilkanaście zdjęć Ansela Adamsa. Albumy jego autorstwa są dość powszechnie dostępne (nawet w rodzimych księgarniach), a poprzez częste reprodukcje, np. w kalendarzach lub w postaci plakatów, śmiało chyba można powiedzieć, że wiele z tych prac stało się niemal ikonami kultury masowej (jak choćby słynny widok szczytu Mt. Williamson z gór Sierra Nevada, który znalazł się także w opublikowanym w wielotysięcznym nakładzie albumie Rodzina człowiecza). Oczywiście tego rodzaju popularność nie była celem Ansela Adamsa, jednakże tak powszechny odbiór jego zdjęć świadczyć tylko może tylko o trafności spojrzenia amerykańskiego fotografa. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych zeszłego stulecia Adams w zdecydowany sposób oderwał fotografię krajobrazową od wpływów pejzażowego malarstwa. W obiegowych opiniach kojarzony jest on też z „monumentalnym traktowaniem przyrody”, co akurat nie do końca jest prawdą. Przekonać o tym może właśnie jubileuszowa wystawa, którą miałem okazję obejrzeć w berlińskiej Kunstbibliothek.

Ekspozycja ta, zorganizowana w stulecie urodzin artysty przez kalifornijskie Muzeum Sztuki Współczesnej, pokazywana była także w Chicago, Londynie, zaś po bardzo krótkim pobycie na starym kontynencie wróci do Ameryki, by zagościć w muzealnych salach Nowego Jorku i Los Angeles. Wybór oryginalnych odbitek, sporządzonych ręką artysty i przez niego sygnowanych, dokonany został przez słynnego kuratora Johna Szarkowskiego. To właśnie dzięki jego poszukiwaniom trwającym kilka lat możemy oglądać nieco inne oblicze Ansela Adamsa, dość istotnie różniące się od wizerunku, do którego przyzwyczaiły nas dotychczasowe publikacje jego fotografii. Można też powiedzieć, że Szarkowski dokonał przy tej okazji bardzo celnej interpretacji metody pracy amerykańskiego pejzażysty. Oglądając więc wybrane przez niego zdjęcia z niemal sześćdziesięcioletniego okresu artystycznej aktywności Adamsa, obserwujemy dość istotne przekształcenia, jakie zaszły w technologii produkcji materiałów fotograficznych oraz… niezmienność jego sposobu obserwacji rejestrowanych tematów (chociaż bardzo wczesne prace zdradzają pewne wpływy estetyki piktoralizmu).

W wyborze dokonanym przez Szarkowskiego Ansel Adams jest nie tylko poszukiwaczem niebanalnych motywów pejzażowych, ale przede wszystkim uważnym obserwatorem – by tak to określić – „efemerycznego charakteru warunków atmosferycznych”. To właśnie (jak gdyby przyłapywana na gorącym uczynku) przypadkowość oświetlenia składa się na niezwykły i fascynujący zarazem kształt sfotografowanych przez niego pejzaży. Dobrą ilustracją mogą być trzy fotografie wykonane w latach czterdziestych, które przedstawiają górską dolinę w Parku Narodowym Yosemite. Ciężkie burzowe chmury i oddalająca się nawałnica oraz ostre światło za każdym razem kształtują zupełnie odmienny wygląd fotografowanego, niemal z tego samego miejsca, motywu. Dodatkowo, w sposobie kompozycji swoich fotografii, Adams zawsze bardzo delikatnie podkreśla istnienie abstrakcyjnych elementów pejzażu. Takie podejście sprawia, że patrząc na jego zdjęcia mamy wrażenie, iż sposób widzenia autora (czyli komponowania i ustawiania kadru) nie dominuje nad rejestrowanym kształtem miejsca. Po oglądnięciu przygotowanej przez Johna Szarkowskiego ekspozycji nie trudno zauważyć, że przesada w tym względzie była i jest dość powszechnym grzechem wielu uczniów i naśladowców Ansela Adamsa.

Wojciech Wilczyk

Powyższy artykuł ukazał sie drukiem
w Gazecie Antykwarycznej nr 1/2003

 

 


Ansel Adams, Dąb, Burza śnieżna, Yosemite, 1948, Museum of Modern Art, Nowy Jork

 


Ansel Adams, El Capitan, Merced River, pod słońce, Yosemite, Kalifornia, ok. 1950, Museum of Modern Art, Nowy Jork

 


Ansel Adams, Mount Robson, Park Narodowy Jasper, Kanada, 1928, Margaret Weston, Weston Gallery, Inc.

 

 

Zobacz też:

 

 

 

Wybrane wydawnictwa:

Ansel Adams 2003 Wall Calendar
Ansel Adams (Photographer)
Calendar - 32 pages (1 August, 2002)
Imported Little, Brown USA titles; ISBN: 0821227637

The 2003 edition of the Ansel Adams calendar reproduces 13 images from the book "Ansel Adams at 100" - published to coincide with a travelling exhibition of his work which began touring in August 2001. The calendar follows the same open design as before and the photographs are reproduced as duotones, printed on heavy, coated paper. Mini-calendars of the preceding and following months are provided on each calendar grid and the back cover design features thumbnail illustrations of all 13 images included.

The Print (New Photographic Series)
Ansel Adams
Paperback - 244 pages (20 July, 1995)
Little, Brown and Company; ISBN: 0821221876

Samples of the author's works serve to illustrate his procedures for processing, enlarging, toning, and mounting black-and-white photographs.

The Negative (New Photographic Series)
Ansel Adams
Paperback - 288 pages (20 July, 1995)
Little, Brown and Company; ISBN: 0821221868

A book on photography techniques comprising chapters on light, film and exposure, followed by a detailed discussion of the zone system, in which Adams had an early pioneering role, chapters on natural and artificial light and at the end of the book is an extensive chapter on the darkroom.

The Camera (New Photographic Series)
by Ansel Adams
Paperback - 224 pages (20 July, 1995)
Little, Brown and Company; ISBN: 0821221841

A photography handbook which covers everything from seeing the finished photograph in advance, lens choices, the major different types of camera, accessories, light meters, shutters and specialist equipment.

The American Wilderness
Ansel Adams (Illustrator)
Hardcover - 146 pages (1 November, 1990)
Bulfinch Press; ISBN: 0821217992

Yosemite
Ansel Adams (Photographer), Michael L. Fischer (Introduction)
Paperback - 112 pages (1 October, 1995)
Little, Brown and Company; ISBN: 0821221965

Magnificent photographs capture the awesome beauty of Yosemite Valley ranging from the intimate to the panoramic in scope.

Examples: the Making of 40 Photographs
Ansel Adams
Paperback - 200 pages (15 June, 1989)
Little, Brown and Company; ISBN: 082121750X

The distinguished photographer shares his experiences and details the circumstances, methods, and technical and aesthetic problems surrounding the creation of forty of his most famous photographs.

The Portfolios of Ansel Adams
Ansel Easton Adams
Hardcover - 124 pages (1 September, 1977)
Bulfinch Press; ISBN: 0821207237

Ninety prints from the seven limited-edition portfolios of the noted photographer testify to Adams's sustained talent and continuing achievement.

The Grand Canyon and the South West
Ansel Adams (Photographer), Andrea Stillman (Introduction)
Paperback - 112 pages (1 May, 2000)
Imported Little, Brown USA titles; ISBN: 0821226509

Next to Yosemite and the High Sierra, the Southwest was closest to Ansel Adams' heart. It was there, in the early 1930s, that he met photographer Paul Strand and decided to make photography his life's work. In this volume, roughly one quarter of the photographs, selected and edited by Adams' longtime editor Andrea Stillman, are little-known images of the Grand Canyon. The balance of the images portrays the variety and stark beauty of the southwestern landscape, from Texas to Death Valley in...

Ansel Adams: an Autobiography
Ansel Adams
Paperback - 349 pages (1 February, 1996)
Little, Brown and Company; ISBN: 0821222414

Traces the life of Ansel Adams, describes the development of his career as a photographer, and discusses his love of nature.

 

 

Spis treści

Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.

 

05 - 02 - 03