"City Spaces: Photographs of Chicago Alleys" (Center Books on Chicago and Environs)
by Bob Thall, Ross Miller, Timothy J. Todish
Hardcover: 96 pages ; Dimensions (in inches): 0.66 x 9.34 x 12.28
Publisher: University of Chicago Press (Trd); (November 2002)
ISBN: 1930066074
Bob Thall - City Spaces: Photographs of Chicago Alleys
Krystyna Cygielska
Bob Thall - Michigan i Wabash
z albumu "City Spaces: Photographs of Chicago Alleys"
E FOTOGRAFIE łączą dla mnie moją historię jako mieszkańca Chicago, moją historię jako fotografa, historię miasta i - w małym zakresie - historię fotografii - pisze we wstępie do kolejnej książki-albumu o swoim mieście jeden z najwybitniejszych amerykańskich fotografów, profesor i dziekan Wydziału Fotografii chicagowskiego Columbia College - Bob Thall.
Polskiemu czytelnikowi należy się wyjaśnienie, co to jest amerykańska "alley". Choć brzmieniem przywodzi na myśl elegancką europejską "aleję", stanowi niejako jej zaprzeczenie. Jest to równoległa do ulicy wąska droga dojazdowa do zaplecza budynków - do tylnych wejść, garaży, ramp i śmietników. Jej czysto funkcjonalny charakter powoduje, że nie dotyczą jej reguły estetyki architektonicznej i urbanistycznej. Tytułowe "City Spaces" czyli "przestrzenie miejskie" to alleys śródmieścia Chicago; jak pisze Thall - "głębokie miejskie szczeliny, ściany o wysokości dwudziestu, trzydziestu, czterdziestu pięter, gdzie prawie nigdy nie dociera deszcz, a szyldy, napisy i warstwy farby trwają, powoli płowiejąc".
Podczas kolejnych etapów przebudowy centrum zmieniają się funkcje budynków, głębokim zmianom ulega styl i wystrój elewacji. Alleys, mroczne wielkomiejskie kaniony, pozostają poza polem uwagi architektów. Tam właśnie, na ich spracowanych, pozbawionych kokieterii ścianach, nawierzchniach, praktycznych dodatkach w postaci parkanów, rozmaitych instalacji, przewodów, podjazdów - Bob Thall szuka śladów dawnego Chicago w swoich nostalgicznych wędrówkach z wielkoformatowym aparatem i statywem.
Bob Thall - z albumu "City Spaces: Photographs of Chicago Alleys"
Okladka albumu Boba Thall'a "City Spaces: Photographs of Chicago Alleys"Na fotograficzną część książki składa się ponad pięćdziesiąt czarno-białych zdjęć, robionych od 1997 do 2000 roku. Przedstawione na nich brzydkie, prozaiczne, czysto użytkowe miejsca, codziennie mijane i niezauważane przez tysiące ludzi, są fotografowane z pietyzmem i miłością, które przesycają ich obrazy czystą poezją.
Ceglane i betonowe mury, od początku wznoszone bez dbałości o efekt, wielokrotnie malowane i obłażące z farby; stare reklamy; robione kredą notatki z datą wyłożenia trutki na szczury; zamurowane okna; podmurówki pod dawno zlikwidowane, wiadome tylko fachowcom urządzenia; tablice, na których pod rdzawymi zaciekami z trudem można się doczytać obwarowanego karami zakazu parkowania; wystające z muru resztki dawnej konstrukcji; potężne metalowe odbijacze na zakrętach...
Cała ta nieefektowna strona miejskiej architektury na fotografiach Thalla przyciąga wzrok i urzeka całkiem niespodziewanym pięknem. Ten mistrz miejskiego pejzażu kieruje uwagę widza na takie detale, jak cień parkanu na nierównym murze, zarys schodów przeciwpożarowych (fire escape), odbicie okna w kałuży, pogięty blaszany okap na rozległej powierzchni ściany, czy widok zadbanej ulicy w wąskim prześwicie między murami. A pokazuje je tak, że utrwalają się w pamięci na równych prawach z wizytówkami chicagowskiej architektury, powielanych w licznych albumach, na plakatach i pocztówkach. "Ujawnia w tych pociągająco nieregularnych drzazgach przestrzeni w samym sercu Chicago (...) utylitarny i przewrotnie atrakcyjny świat" - pisze autor posłowia, Ross Miller.
Mimo że praca w "smrodliwych, brudnych, ciemnych i czasem nieco niebezpiecznych zakątkach nie była fizycznie przyjemna", stała się "jednym z najbardziej ekscytujących i wspaniałych doświadczeń" w karierze Thalla.
Urodzony w Chicago w 1948 roku, zanim zainteresował się fotografą, studiował architekturę. Bliska mu jest twórczość Eugene'a Atgeta, którego zdjęcia paryskich zaułków i podwórek były inspiracją do "City Spaces", na równi z XIX-wiecznymi fotografiami Thomasa Annana przedstawiającymi wąskie, obskurne uliczki Glasgow.
Jego dwie poprzednie książki to "The Perfect City" (1994) - o zmianach zachodzących w centrum Chicago i "The New American Village"(1999) - przedstawiająca super-nowoczesne centrum biznesowe powstałe na peryferiach miasta.
Fotografie Boba Thalla znajdują się między innymi w stałych zbiorach Instytutu Sztuki w Chicago, Kanadyjskiego Centrum Architektury, Biblioteki Kongresu USA, Muzeum Współczesnej Fotografii w Chicago i Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku.
Krystyna Cygielska
Fotografie - udostępnione przez autora.
Bob Thall - z albumu "City Spaces: Photographs of Chicago Alleys"
Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.
22 - 05 - 03
