Citibank Photography Prize 2003
The Photographers’ Gallery, Londyn
31.01. – 22.03.2003
Museum Kunst Palast Düsseldorf
29.03. – 9.06.2003-06-03
Foto Espana, Madryt
20.06. – 27.07.2003
Świat wokół nas: Citibank Photography Prize 2003
Urszula Usakowska-Wolff
Ufundowana w 1996 roku Citibank Photography Prize (Nagroda Fotograficzna Citibanku) jest jedną z najważniejszych i najwyżej dotowanych nagród, przyznawanych za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fotografii współczesnej. Począwszy od 1997 roku wręczana jest corocznie, zaś jej dotychczasowymi laureatami byli: Shirana Shabhazi (Iran, 2002), Borys Michajłow (Ukraina, 2001), Anna Gaskell (USA, 2000), Rineke Dijkstra (Holandia, 1999), Andreas Gursky (Niemcy, 1998) i Richard Billingham (Wielka Brytania, 1997.
Z listy ponad osiemdziesięciu nominowanych do tej nagrody fotografek i fotografów niezależne jury, któremu tradycyjnie przewodniczył Paul Wombell, dyrektor The Photographers’ Gallery w Londynie, wybrało w tym roku dwie finalistki i dwóch finalistów. Są to:
Jitka Hanzlová (*1958, Czechy/Niemcy)
Bertien van Manen (*1942, Holandia)
Simon Norfolk (*1963, Wielka Brytania)
Juergen Teller (*1964, Niemcy/Wielka Brytania)
Prace czterech finalistów sygnalizują, że współczesnej fotografii nieobce są tendencje dokumentalne.(...) Prezentują oni bowiem życie różnych wspólnot w Wielkiej Brytanii i Chinach, wstrząsające, bo napiętnowane wojną krajobrazy Afganistanu oraz nowatorskie fotografie mody w połączeniu z portretami rodzinnymi. Każde z ich dzieł jest wyrazistym dowodem zainteresowania utalentowanych fotografów aktualnymi tematami naszych czasów, pisze Paul Wombell, dyrektor Photographers’ Gallery w Londynie w werdykcie jury.
Juergen Teller - laureat Nagrody Fotograficznej Citibanku za rok 2003
Juergen Teller: Stephanie in playroom, Connecticut, USA, 1999
| | 
Juergen Teller: wyrzucony zdechly pies,
Czeczenia, 1990 |
Tegorocznym laureatem Nagrody Fotograficznej Citibanku, której towarzyszy czek w wysokości 20.000 £, został pochodzący z Niemiec i mieszkający w Londynie Juergen Teller, jeden z najbardziej znanych i najwyżej cenionych fotografów mody. Jury podkreśliło jego inteligentną, prowokacyjną i dowcipną prezentację oraz jego talent, czyniący z fotografii dziedzinę bliską i osobistą. Dwie pozostałe finalistki, Jitka Hanzlová, Bertien van Manen i trzeci finalista Simon Norfolk, otrzymali wyróżnienia w wysokości 2.000 £.
UERGEN TELLER (ur. w Erlangen, mieszka w Londynie) zaliczany jest do najmodniejszych komercyjnych fotografów ostatniej dekady. Jest autorem licznych kampanii reklamowych, jego zdjęcia publikowane były w renomowanych magazynach mody oraz na okładkach płyt gwiazd rocka i pop music (min. Eltona Johna, zespołów Hole i Fisherspooner). Ostatnio poświęca się coraz częściej autobiograficznej fotografii artystycznej. Jest również wziętym autorem prywatnych i intymnych zdjęć słynnych przyjaciółek i przyjaciół, do których należy min. islandzka piosenkarka Björk i niemiecka modelka Kate Moss a także osobistych zdjęć rodziny i domu rodzinnego w miejscowości Bubenreuth we Frankonii. Nominację do Nagrody Fotograficznej Citibanku 2003 Juergen Teller otrzymał dzięki wystawie “Märchenstüberl“ (“Bajeczna izdebka”) w londyńskiej Modern Art Gallery, pokazywanej następnie w Folkwang Museum w Essen, w Galleria d’ Arte Moderna w Bolonii oraz w Muzeum Fransa Halsa w Haarlemie. W werdykcie jury przeczytać można, że żaden inny fotograf mody nie robi tego, co Juergen Teller. Miesza on bowiem świat mody ze swoim prywatnym życiem w niezwykle empatyczny sposób.
Juergen Teller: Braun Bear, Bubenreuth, Germany, 2002
ITKA HANZLOVA (ur. w Czechosłowacji, mieszka w Essen, w Niemczech) zdobyła rozgłos dzięki cyklowi “Female”, serii portretów kobiet, spotykanych na ulicach miast tego świata. W 2001 roku jej prace pokazywane były min. na wystawie indywidualnej w Stedelijk Museum w Amsterdamie. W ubiegłym roku zrealizowała „Brixton Studio”, czyli cykl portretów kobiet z tego angielskiego miasta. Mimo że interesują ją głównie portretowane kobiety, jej zdjęcia są zarazem portretem ich dość beznadziejnego, urbanistycznego otoczenia, któremu przeciwstawia fotografie czeskich lasów. Hanzlová, nominowana do Nagrody Fotograficznej Citibanku 2000, została jej finalistką w 2003 roku, gdyż - zdaniem jury - portrety kobiet z Brixton są dowodem wrażliwości i bliskich stosunków, łączących artystkę z portretowanymi osobami.
Jitka Hanzlová: z serii "Brixton", 2002
ERTIEN VAN MANEN (mieszka w Amsterdamie) została finalistką tegorocznej Nagrody Fotograficznej Citibanku dzięki wystawie cyklu zdjęć pod tytułem “East Wind West Wind”, pokazywanej w ubiegłym roku w The Photographers’ Gallery w Londynie. Od 1997 roku ta holenderska artystka odbyła liczne podróże po Chinach, dokumentując życie kraju, przeżywającego iście epokowe zmiany obyczajowe i systemowe. Jej fotografie są niezwykle intymnym zapisem chińskich wojaży. Widać na nich ludzi w ciasnych mieszkaniach, pod prysznicem, na plaży, pary zastygłe w tańcu w szanghajskiej dyskotece, nastolatki śpiące w zatłoczonych autobusach. “East Wind West Wind” to swoisty socjogram społeczeństwa chińskiego w dobie przełomu. Ponadto Bertien van Manen zrealizowała szereg innych projektów. Fotografowała min. holenderskie katoliczki, różne grupy społeczne w post sowieckiej Rosji, w Nikaragui, Rumunii i Zachodniej Saharze. Zdaniem jury chińska seria Bertien van Manen pokazuje głębokie związki artystki z jej modelami.
Simon Norfolk - z serii "Afghanistan Chronotopia"
IMON NORFOLK (*1963 w Logosie, mieszka w Londynie) został finalistą tegorocznej Nagrody Fotograficznej Citibanku dzięki serii zdjęć pod tytułem „Afganistan - Chronotopia”, pokazywanej min. w galerii Photofusion w Londynie i Open Eye Gallery w Liverpoolu. Jego „Afganistan” urzeka na pierwszy rzut oka pięknem krajobrazów, zatopionych w świetle wschodzącego lub zachodzącego słońca. To prawdziwa idylla rodem z nastrojowego albumu krajoznawczego. Jednak na drugi rzut oka widać, że idylla ta jest pozorna: krajobraz jest bowiem okaleczony, pokryty bliznami trwającej od dziesięcioleci wojny, której ślady i pozostałości zauważalne są na każdym kroku. Od 1990 - 1994 roku Simon Norfolk współpracował z brytyjskim czasopismem „Living Marxism”, realizując min. cykl fotoreportaży o konflikcie w Północnej Irlandii i o wojnie w Zatoce Perskiej. W 1994 roku zerwał z foto dziennikarstwem, zwracając się w kierunku artystycznej fotografii pejzażowej na styku historii sztuki i polityki. Jego niezwykle malarski i złowieszczo urokliwy afgański cykl w stylu Caspara Davida Friedricha został zakwalifikowany do finału Nagrody Fotograficznej Citibanku 2003, gdyż, jak uzasadnia jury: Artysta z umiejętnością posługuje się językiem dokumentacji i w bardzo osobisty sposób wizualizuje problemy, nurtujące nasz dzisiejszy świat.
Wizualizacją tegorocznej Nagrody Fotograficznej Citibanku jest wystawa, na którą składa się łącznie 86 prac wyróżnionych artystek i artystów. Po raz pierwszy w historii tej prestiżowej nagrody, okolicznościową ekspozycję obejrzeć mogła także publiczność spoza Londynu, mianowicie w Museum Kunst Palast w Düsseldorfie, skąd nagrodzone fotografie pojadą na Targi Fotografii „Foto Espana” do Madrytu. A nasz dzisiejszy świat, co widać na załączonych obrazkach, nie różni się (i nas) specjalnie od siebie: bez względu na miejsce zamieszkania lub posiadania. Uczucie wyobcowania i zagubienia łączy kultowe modelki Juergena Tellera z wydobytymi na chwilę z anonimowości kobietami Jitki Hanzlovej, którzy, podobnie jak Bertien von Manen i Simon Norfolk dokumentują - zdaniem jury - świat wokół nas. Świat raz mniej, raz bardziej malowniczy, ale widocznie raczej mało radosny, choć ze względu na uznane foto nazwiska chwilami dość widowiskowy.
Urszula Usakowska-Wolff
Zobacz też:
Text © Urszula Usakowska-Wolff
Zdjęcia © Citibank Photography Prize & The Artists
Spis treści
Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www
edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.
18 - 06 - 03