Insytytut Francuski w Warszawie

Sąsiedzi dla sąsiadów: +/- Sztuka w sklepach l’Epicerie, 3-5 lipca 2003, Praga, Warszawa
„Inżynierska kontra Kijowska”, Nicolas Grospierre
„Koleżanki i koledzy”, Zelda Klimkowska
Marta Pruska, "In the Bedroom". Instytut Francuski w Warszawie, od 26 maja do 30 czerwca 2003

Francuskie naleśniki przy czterech śpiących

W ostatnim czasie wyjątkową aktywność przejawia Instytut Francuski w Warszawie, pod którego patronatem ma miejsce nie tylko cykliczny pokaz filmów francuskich w warszawskim Kino.LAB (Francuskie Randez-vous() czy przyciągająca tłumy seria imprez muzycznych Republique de la Musique. Francuzi wspierają również fotografię i szeroko rozumiane sztuki wizualne pokazując w Instytucie (oraz poza nim) kolejne projekty foto-wideo.

Wernisaż wystawy Marty Pruskiej, „In the Bedroom” w Instytucie Francuskim w Warszawie

Ostatnią wystawą w Instytucie był pokaz Marty Pruskiej związanej ze Szkołą Filmową w Łodzi, która pokazała serię zdjęć pt. „In the Bedroom”. Pruska, idąc w ślady swojej francuskiej mentorki, Dominique Vial, fotografowała kobiety zaraz po przebudzeniu w ich własnych sypialniach. W odróżnieniu od Vial sfotografowane kobiety nie należą do pop-elity aktorsko-medialnej, lecz są po prostu „zwykłe,” czyli „normalne”. Uwagę na wystawie zwraca forma prezentacji zdjęć, które zawieszono wysoko w hallu głównym instytutu. Zdjęcia to coraz bardziej popularne, szczególnie wśród młodych twórców oraz reporterów, wydruki cyfrowe. Wielkoformatowe wydruki na półprzezroczystym materiale prezentują się w Instytucie szczególnie atrakcyjnie.

Marta Pruska, "W sypialni", wystawa w Instytucie Francuskim w Warszawie

Innym projektem, który warto odnotować, było spotkanie z Régis Perray, który przyjechał z wizytą do Polski, konkretnie do lubelskiej Galerii na Prowincji, by zrealizować swój kolejny projekt. Perray nie jest wprawdzie fotografem, lecz jego ulotne działania opierają się o dokumentację audio/foto/wideo, bez której przepadłyby wyjątkowo szybko. Akcja przeprowadzona w mieście przez artystę polegała na prostym zabiegu czyszczenia zaniedbanych nagrobków na cmentarzach katolickim, żydowskim i ortodoksyjnym. Banalna na pierwszy rzut oka czynność okazała się znacząca, a sam artysta musiał zmierzyć się z mieszanymi reakcjami miejscowej ludności – od przyzwolenia na cmentarzu katolickim, przez niechętną obojętność na cmentarzu prawosławnym, aż po antysemickie i jawnie wrogie gesty podczas czyszczenia płyt na cmentarzu żydowskim. Wbrew pozorom zarośnięte i popadające w ruinę cmentarze nie-katolickie dalekie są od zapomnienia, a pamięć o przeszłości wydaje się tu wciąż żywa. Świadczą o tym właśnie nerwowe reakcje na zdawałoby się neutralne gesty artysty. Cmentarze urastają do rangi symboli przeszłości, która wyparta z pamięci miejscowej ludności wraca okrężną drogą. Z pracy w Lublinie powstała solidna dokumentacja, której nie brakuje walorów estetycznych – zarówno w fotografii, jak i w przypadku pokazywanego w Instytucie filmu wideo.

Régis Perray, "Lublin", kwiecień - maj, 2003:
Zbieranie śmieci na Starym Cementarzu Żydowskim w Lublinie
Trzepak, maj, 2003 (fragment serii "Trzepaki")
Ławki na Starym Cmentarzu Katolickim w Lublinie (fragment serii)

Kolejną imprezą organizowaną przy współudziale Instytutu Francuskiego była seria akcji na warszawskiej starej Pradze przeprowadzonych pod wspólnym tytułem Sąsiedzi dla sąsiadów: +/- Sztuka w sklepach l’Epicerie. W okolicach Dworca Wileńskiego i pomnika tzw. „czterech śpiących” szereg młodych artystów z Polski oraz Francji próbowało wyjść ze swoją sztuką do ludzi, w przestrzeń miasta. Wernisaże oraz interwencje artystyczne miały miejsce miedzy innymi w sklepie mięsnym i barze mlecznym. Jednocześnie w Teatrze Academia miał miejsce przegląd filmów wideo, gdzie można było obejrzeć prace: Anny Baumgart, Barbary Konopki, grupy Azorro i związanego z nią Igora Krenza. Z Francuzów w wyborze Stephane Broc’a najciekawiej wypadły transowe produkcje Cecila Paris.

Równolegle w przestrzeni teatru zainstalowana była wystawa związanych z miejscem Nicolasa Grospierra (Inżynierska kontra Kijowska) i Zeldy Klimkowskiej (Koleżanki i koledzy). Grospierre, znany choćby dzięki wystawie portretów z Kamionki, pokazał dwie zmontowane na komputerze panoramy warszawskich budynków – starej kamienicy na Inżynierskiej oraz olbrzymiego falowca na ulicy Kijowskiej. Klimkowska z kolei wystawiła szereg inscenizowanych, kolorowych portretów swoich znajomych. Niektóre z prac z serii Koleżanki i koledzy oparte na ciekawych pomysłach, ale w sumie całość dosyć przaśna.

Działania artystyczne wspierane przez Instytut Francuski ożywiają scenę stołeczną, a przez brak zadęcia i podjęcie próby dotarcia bezpośrednio do zainteresowanych zasługują na szczególne uznanie w Warszawie, gdzie sztuka spychana jest na ogół do kilku ekskluzywnych enklaw. Dodatkowo, wydarzeniom francuskim towarzyszy łatwo wyczuwalny i bardzo miły ambiance, sprawiający, że na imprezach chce się być, nawet jeśli biorą w nich udział artyści może nie pierwszoligowi, ale na pewno godni uwagi.