Teatr Academia, Warszawa
ul. 11 Listopada 22
27 lutego - 7 marca 2003 roku
Nicolas Grospierre w Teatrze Academia
Portrety społeczności: Kamionka
Nicolas Grospierre - "Portrety społeczności: Kamionka". Wystawa w Teatrze Academia
Fotografia w znacznej mierze istnieje i trwa wyłącznie dzieki roli, którą spełnia w rodzinie, czyli umiejętności wzmocnienia integracji danej rodziny poprzez potwierdzenie jej poczucia tożsamości i jedności.
Pierre Bourdieu
Un art. Moyen
(Esej o społecznej użyteczności fotografii)
( motto do katalogu wystawy)
2001 roku, Nicolas Grospierre udał się do wsi Kamionka pod Lublinem, wokół której żyje społeczność Thoreau’wskich uciekinierów od cywilizacji. Ci ludzie w różnych momentach swojego życia postanowili osiąść na wsi i uniezależnili swój tryb życia od miasta. Ekologiczny tryb życia i zajęcia, jakimi się trudnią sprawiają, że często bywają nazywani hipisami, czy posthipisami. Dla Grospierre’a stanowią po prostu społeczność, którą chciał poznać, sfotografować. Przez fotografię portretową, która wymaga czynnego i świadomego udziału osoby fotografowanej, chciał włączyć się w życie tych ludzi, wejść z nimi w dialog.
W ciągu półtora roku trwania projektu Grosspierre towarzyszył życiu społeczności Kamionki, przebywał wśród nich, zapraszał na kolejne sesje portretowe. Fakt, że większość mieszkańców Kamionki zgodziła się wziąć udział w projekcie świadczy o zaufaniu, jakim go obdarzyli. Efektem jest seria ciepłych, przychylnych portretów, ułożonych w jednolity ciąg, podkreślający jedność społeczności i równorzędność jej członków - od dzieci po osoby starsze. Fakt, że fotograf każdej osobie poświęcił jedno zdjęcie, wzmacnia to poczucie. Przy tym każda postać jawi się jako ktoś osobny, niezależny od innych. Gdy się ogląda ten korowód rozmaitych postaci, nasuwają się pytania o ich pochodzenie, motywy wyjazdu na wieś i wreszcie o to, co ich łączy. Nadrzędnym łącznikiem jest na pewno rodzina, ponieważ członkowie jednej rodziny, czy ludzie mieszkający razem byli zawsze portretowani w tym samym miejscu swojego domu, a ich zdjęcia układane w jednym ciągu. Z jednej strony widzimy, więc różnych ludzi, z drugiej zaś zbiór rodzin, czy osób zamieszkujących ten sam dom.
Nicolas Grospierre - "Portrety społeczności: Kamionka". Wystawa w Teatrze Academia
Zdjęcia Grosspierre’a przypominają portrety studyjne, przy czym studiem każdorazowo stawało się wybrane miejsce w poszczególnych domach. Pozy portretowanych też są studyjne – spokojne, często podobne u członków tej samej rodziny. Nastrój waha się od poważnego do radosnego czy żartobliwego (np. jeden z uczestników założył na głowę ‘indiański’ pióropusz syna). Wobec samej koncepcji można wysunąć zarzut niekonsekwencji. W serii portretów jednej z fotografowanych rodzin tło, mimo że to samo, zmienia się ze zdjęcia na zdjęcie, tak że jedność miejsca przestaje być oczywista. Tej jedności trzeba poszukać, opierając się na intuicji wywiedzionej z konsekwencji układu w pozostałych ciągach. Z tego potknięcia wynika jednak ciekawe pytanie: czy odejście od oczywistości jedności miejsca pozwoliłoby odbiorcy samemu ją odnaleźć.
Oprócz portretów indywidualnych powstały dwa portrety grupowe wszystkich uczestników projektu, które można było oglądać na wystawie, a także portrety rodzinne, których na wystawie nie było. Nieobecność portretów rodzinnych jednak nie dziwi, ponieważ zdecydowanie podkreśliłaby oddzielność rodzin, które i tak możemy zidentyfikować na podstawie jedności miejsca powstania portretów indywidualnych.
Nicolas Grospierre - "Portrety społeczności: Kamionka". Wystawa w Teatrze Academia
Dla Grosspierra i zapewne też dla mieszkańców Kamionki sam proces realizacji projektu był ważniejszy od samego efektu – fotografia pełniła funkcję stricte społeczną, cementującą i podkreślająca tożsamość grupy, a także jednostki godzącej się na utrwalenie swojego wizerunku. Do takiego rozumienia fotografii odnosi się przytoczony przewrotnie przez autora jako motto katalogu cytat z Pierre Bourdieu.
Wspólne doświadczenia stały się dla społeczności ważną częścią treści portretów. Oglądającemu wystawę te treści są niedostępne, może oglądać tylko twarze, pozy, oczy patrzące z naprzeciwka, może porównywać, snuć domysły, zawsze pozostanie jednak jakieś niedopowiedzenie.
Krzysztof Pijarski
Nicolas Grospierre - "Portrety społeczności: Kamionka". Wystawa w Teatrze Academia
Zobacz też:
Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.
09 - 03 - 03
