National Portrait Gallery
St Martin’s Place, London WC2H 0HE

"Lee Miller: Portraits"
Wolfson Gallery, 3 lutego-30 maja 2005
"Schweppes Photographic Portrait Prize 2004"
Porter Gallery, 17 listopada 2004 - 20 lutego 2005
"Frida Kahlo: Portrait of an Icon"
Balcony Gallery, 3 lutego – 22 maja 2005

The Photographers’Gallery
5&8 Great Newport Street, London WC2H 7HY

"Melanie Manchot: Groups and Locations (Moscow)"
21 stycznia – 27 lutego 2005
"The David King Collection"
21 stycznia – 27 marca 2005

 

 

Wystawy w Londynie

Wizyta w Londynie na przełomie lutego i marca oprócz wcześniejszej wiosny, może dostarczać wielu atrakcji wystawienniczych w znanych londyńskich galeriach i muzeach – oczywiście nie tylko w dziedzinie fotografii.

W NATIONAL PORTRAIT GALLERY można obejrzeć trzy ciekawe ekspozycje fotograficzne, zupełnie różniące się tematyką i formą prezentacji.

Największa z nich i najbardziej reklamowana obecnie na londyńskich ulicach to wystawa: Portrety Lee Miller. Ta duża retrospektywna wystawa – to również historia życia samej artystki - gdyż fotografie chronologicznie przedstawiają jej drogę artystyczną oraz dokumentują czas i miejsca w których pracowała, lub po prostu żyła.


Lee Miller - "Floating Head, portret Mary Taylor", Nowy Jork, 1933 r. Wystawa w National Portrait Gallery w Londynie.

Lee Miller (1907 – 1977), urodzona w USA – pomimo tego, że jej prace nie były szerzej znane do czasu pierwszej, już pośmiertnie wydanej monografii w 1985 roku, - jest jedną z najciekawszych fotografujących kobiet XX wieku. Jej prace doczekały się licznych wystaw i publikacji, nakręcony został również film o samej artystce. Jednak ta wystawa jest szczególna ze względu na to, że przedstawia jej dorobek w dziedzinie portretu, który dla samej Miller był rodzajem fotografii najbliższym.

Karierę rozpoczęła jako modelka dla amerykańskiego Vouge, fotografowana była przez czołowych ówczesnych fotografów m.in. przez Edwarda Steichena – który namówił ją aby sama spróbowała sił w fotografii. Skontaktował ją z samym Man Ray’em w Paryżu – dokąd pojechała w latach 30. XX wieku i asystowała mu przez dwa lata – z tamtego okresu pochodzą prezentowane na wystawie bardzo ciekawe prace „Solarised Portrait” – widoczny jest wpływ ówczesnego jej mistrza, którego prace w tej właśnie technice przeszły przecież do historii fotografii.

W latach 40 osiadła ze swoim mężem Rolandem Penrose w Londynie - gdzie wykonała ważny materiał ze zbombardowanego w czasie II wojny światowej miasta.

Nadal związana z Vouge, Miller wykonała materiał fotograficzny, którego owocem stała się książka Wrens in Camera, 1945 (WRNS czyli Women's Royal Naval Service - Żeńska Służba, Pomocnicza w Królewskiej Marynarce Wojennej). Przedstawiła kobiety pracujące w tradycyjnych męskich zawodach i relaksujące się po pracy. Sam sposób w jaki sportretowała kobiety, zmienił czasowo charakter całego pisma Vouge. Prace Lee były wówczas bardzo często tam publikowane.


Lee Miller - "Margaret Bourke-White", Anglia, 1942 r.

Lee Miller - "Picasso", Francja, 1937 r.
Wystawa w National Portrait Gallery w Londynie.
Od 1944 przez 18 miesięcy towarzyszyła jako korespondent wojenny Amerykańskiej Armii w marszu wyzwolenia Europy Zachodniej. Z tego okresu pochodzą jej fotografie z wyzwolenia Paryża i drastyczne zdjęcia z obozów koncentracyjnych w Buchenwaldzie i Dachau.

Portrety artystów francuskich, którzy przeżyli wojnę silnie kontrastują ze zdjęciami z obozów – to chyba najsilniejszy akcent całej wystawy.

Późniejsze jej prace to portrety artystów wykonanych w domu jej i męża na angielskiej prowincji w Sussex – gdzie gościli min: Picasso, Noguchi, Lam, Ernst, Arp, Morandi, Miro, Kokoschka.

Na wystawie znalazło się kilka prac wyraźnie należących do gatunku reportażu, co nieco kłóci się z tytułem całości.

 

RÓWNIEŻ na parterze National Gallery prezentowana jest następna wystawa: Schweppes Photographic Portrait Prize 2004. To wystawa zwycięzców i wyróżnionych w corocznym, międzynarodowym konkursie fotograficznym – konkurs ma formułę otwartą. W 2004 roku nadesłanych zostało około 8000 prac z całego świata, z których jury wybrało 61 – to interesujący przekrój stylów, spojrzeń i wrażliwości na temat fotograficznego portretu. Wystawie towarzyszy katalog z reprodukcjami wszystkich wyróżnionych prac.

Tegorocznym zwycięzcą konkursu został Jens Lucking za swoją pracę pt. "Tokyo". (nagroda:₤15000). O czterech nagrodzonych pracach przewodnicząca jury, Sandy Nairne, dyrektor National Portrait Gallery, mowi: "Każde z tych zdjęć pokazuje, z jaką siłą portret daje nam wgląd we współczesny świat".


Jens Lucking - "Tokyo", 1. nagroda w Schweppes Photographic Portrait Prize 2004. Wystawa w National Portrait Gallery w Londynie.

James Reeve - "Landmine Amputee Team" (drużyna piłkarska, składająca się z kalek - ofiar wybuchów min), Kabul, Afganistan. 2. nagroda w Schweppes Photographic Portrait Prize 2004. Wystawa w National Portrait Gallery w Londynie.

Angus Fraser - "Cassius and Julia", 3. nagroda w Schweppes Photographic Portrait Prize 2004.
Tłem jest ośrodek sportowy w Henre Bay, w hrabstwie Kent. Julia to wieloletnia znajoma autora, a Cassius, chłopiec w koszulce 'Spidermana', to jej syn). Wystawa w National Portrait Gallery w Londynie.

Henrik Knudsen (Dania) - "Jonathan I", 4. nagroda w Schweppes Photographic Portrait Prize 2004. Wystawa w National Portrait Gallery w Londynie.

 

BALCONY GALLERY, znakomicie usytuowana na piętrze, jest czymś w rodzaju „przedsionka” dla stałych ekspozycji National Portrait Gallery. Obecnie prezentowana jest tam wystawa "Frida Kahlo: Portrait of an Icon". Składa się ona z około 50 oryginalnych, w większości czarno-białych fotografii meksykańskiej artystki. Autorami portretów Kahlo są między innymi : Leo Matiz, Lola Álvarez i Manuel Bravo, Edward Weston czy Bernard Silberstein. Zdjęcia studyjne artystki z dzieciństwa i wczesnej młodości są autorstwa jej ojca, Guillermo Kahlo. Ta duża ilość fotografów śledzących całe jej życie zaowocowała paletą różnych technik fotografii, co jest jednym z najciekawszych elementów na tej wystawie.


Fritz Henle: Frida Kahlo wychodząca z kościoła w Coyoacán w Meksyku, 1937 r. Z wystawy w National Portrait Gallery (Balcony Gallery) w Londynie.

 

THE PHOTOGRAPHERS’GALLERY mieści się w dwóch kamienicach, ma znakomitą księgarnię fotograficzną. Aktualnie prezentuje dwie wystawy z cyklu Stories from Russia.

Pierwsza to wystawa Melanie Manchot: Groups and Locations (Moscow) - artystki urodzonej w Niemczech, studiującej w Nowym Jorku i Royal College of Art in Londyn

Seria fotografii Manchot została zaaranżowana w 2004 roku w historycznych i powszechnie znanych miejscach Moskwy. Fotografie przedstawiają grupy ludzi, stojących nieruchomo i pozujących do zdjęcia. Zostali poustawiani planowo – tą kompozycją -jak twierdzi autorka- odwołuje się do tradycyjnej XIX wiecznej fotografii rosyjskiej. Jej modele to przypadkowi przechodnie, którzy zechcieli wziąć udział w jej projekcie. W ten sposób artystka uzyskała przekrój społeczeństwa rosyjskiego.

Jak podkreśla Melanie Manchot – miejsca, publiczne lub prywatne – mają wpływ na ludzkie zachowania, jednostki jak też i grupy szczególnie w Rosji, gdzie publiczne place mają nadal bardzo silny polityczny podtekst. To bardzo współczesna i ciekawa wystawa.


Melanie Manchot - Aerofłot, godz. 12.36 po południu, z wystawy "Grupy i miejsca (Moskwa), 2004 r." Wystawa w The Photographers' Gallery w Londynie.

Melanie Manchot - Maneż, godz. 3.23 po południu, z wystawy "Grupy i miejsca (Moskwa), 2004 r." Wystawa w The Photographers' Gallery w Londynie.

Melanie Manchot - Uniwersytet, godz. 4.12 po południu,, z wystawy "Grupy i miejsca (Moskwa), 2004 r." Wystawa w The Photographers' Gallery w Londynie.

Melanie Manchot - Metro, godz. 10.43 wieczorem, z wystawy "Grupy i miejsca (Moskwa), 2004 r." Wystawa w The Photographers' Gallery w Londynie.

 

DRUGĄ wystawą w The Photographers’Gallery jest The David King Collection. David King to fotograf i historyk czasów ZSRR. Jego kolekcja na temat Związku Radzieckiego i komunizmu jest jednym z największych tego typu zbiorów na świecie. W jego archiwach zgromadzono przez 4 dekady ponad 250 tys. oryginalnych fotografii, grafik i czasopism.

Wystawa została zorganizowana, aby uczcić planowane rosyjskie i francuskie wydanie książki Davida Kinga „The Commissar Vanishes” (Metropolitan Books, ISBN: 0805052941) na temat fałszerstwa oryginalnych fotografii w czasach Stalina. To nagminne zjawisko w stalinowskiej Rosji miało ogromny wpływ na manipulowanie świadomością opinii publicznej, na przekłamywaniu rzeczywistości za pomocą medium fotografii - tak ważnym wówczas - mającym przecież zupełnie inne znaczenie niż dzisiaj, kiedy wiarygodność dokumentalna fotografii stała się niekiedy bardzo umowna.

Jan Rudzutak, z pochodzenia Łotysz, był zastępcą członka Biura Politycznego. Aresztowano go w maju 1937 roku na przyjęciu. Razem z nim zatrzymano cztery kobiety, które widziano jeszcze kilka miesięcy później w wiezieniu na Butyrkach wciąż w tych samych sukniach wieczorowych. 28 lipca 1937 roku Jeżow przesłał Stalinowi listę 138 nazwisk, w tym Rudzutaka - widnieje na niej dopisek Stalina: "wszystkich rozstrzelać". Oficjalne oskarżenie: "szpiegostwo na rzecz Niemiec".
Yakov Peters, sadystyczny wice-dyrektor policji politycznej Czeka zaraz po Rewolucji Bolszewickiej, wcześniej mieszkał w Londynie i był żonaty z Angielką, May Freeman. Jako "szef obrony" w Piotrogradzie w 1919 roku wydał niezliczone rozkazy śmierci. Był następnie wiodącą postacią GPU i członkiem Komitetu Centranego partii bolszewickiej. Aresztowany i rozstrzelany z rozkazu Stalina w 1938 r. Jego córka, sławna wówczas primadonna, również trafila do więzienia.

The David King Collection - wystawa w The Photographers' Gallery w Londynie. Fot. E. Wolańska

Na wystawie przedstawiono kilkanaście powiększeń prac samego Aleksandra Rodczenki, który również był ofiarą politycznych nacisków. Zamawiano u niego portrety wysokich dygnitarzy partyjnych, którzy później okazali się jednak “wrogami rewolucji” i „zaginęli” – sam artysta zmuszony został do ich zniszczenia, gdyż nagle okazały się nielegalną lekturą. Stad na wystawie zdjęcia dygnitarzy uzbeckich i obok zamalowane ręka samego Rodczenki portrety „nieprawomyślnych „ towarzyszy”, którzy wypadli z łask.

Istalacja w The Photographers' Gallery zestawia te wersje...

Terror Stalina osiągnął zamierzony skutek. David King przez wiele lat prowadził śledztwo i starania, aby odnaleźć przykłady oryginalnych fotografii Rodczenki i innych rosyjskich fotografów.

Ewa Wolańska

 

 


Spis treści

Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.