Lwów na fotografii

 

We Lwowie tradycje fotograficzne sięgają lat najdawniejszych, takie nazwiska jak Eder, Trzemeski, Mikolasch, Lenkiewicz, Świtkowski, Neumann, Mierzecka znane sa dobrze historykom fotografii. Warto też wiedzieć, że to we Lwowie, jeszcze w XIX wieku, dokładnie w 1895 roku pojawił się pierwszy polski miesiecznik poświęcony sprawom sztuki fotograficznej i reprodukcyjnej pn. "Przegląd Fotograficzny".

Można więc powiedzieć, że ukazanie się przed kilku laty pięknego albumu pt. "Lwów na fotografii 1860 - 2006" jest swego rodzaju kontynuacją i nawiązaniem do dawnych czasów, kiedy miasto było jeszcze w granicach Austro-Wegier a potem II Rzeczypospolitej. Tym bardziej, że wydawnictwo "Centrum Europy" ze Lwowa zadbało by ta niezwykle wartościowa pozycja ukazała się w wersji dwujęzycznej: po ukraińsku i po polsku.

Autorka Irina Kotłobułatowa zestawiła wybór 290 fotografii z okresu obejmującego  150 lat  od wczesnych panoram Józefa Edera zachowanych głownie we Lwowskim Muzeum Historycznym i Lwowskiej Bibliotece Naukowej im. Stefanyka po zdjęcia z lat tuż przed pierwszą wojną światową, z okresu miedzywojennego, z lat 40 i 50 XX wieku. Cały tom kończy reprterskie ujęcie nieznanego autora z wizyty papieża Jana Pawła II z czerwca 2001 roku.

Każda fotografia ma niezwykle starannie opracowany opis, z którego dowiadujemy się nie tylko kiedy i przez kogo dane zdjęcia zostały wykonane ale również o rozbudowanych dziejach danego obiektu, tle historycznym, informacjach o osobach i wydarzeniach jakie miały wtedy miejsce. Gdy widzimy np. zdjęcie okazałego kościoła Św. Elżbiety (utrwalonego m.in. w znanej popularnej przedwojennej piosence, a obecnie z powrotem przywróconego jako cerkiew grecko - katolicka celom kultu religijnego) dowiadujemy się nie tylko tego, że autorem zdjęcia  wykonanego w 1928 roku był Adam Lenkiewicz (1888-1941) ale również to, że projektantem kościoła zbudowanego w latach 1903-1911 był Teodor Talowski, profesor Politechniki Lwowskiej, prace budowlane wykonała firma Karola Richtmanna a budowlą kierował architekt Jan Noworyta. Również to że, kościół powstał sumptem lwowskich kolejarzy. Ostatnie nabożeństwo odbyło się w nim w maju 1946 roku i potem przez długie lata świątynia pozostawała pusta, powoli popadajac w ruinę. Przez pewien czas była wykorzystywana jako magazyn wyrobów cukierniczej firmy"Switocz".

Na końcu tomu zestawiono noty biograficzne o autorach fotografii, które są jednocześnie mini-historią dotyczącą lwowskich fotografów, oczywiście nie wszystkich, ale tych którzy fotografowali to miasto przez 150 lat.

Niezwykle to cenna i starannie wydana książka, która nie tylko zaznajamia nas z fotografią tego legendarnego miasta, ale również mówi o jego bogatej przeszłości.

MG

 

Zobacz też:

• Wydawnictwo «Centrum Europy»