Elżbieta Tejchman-Wawrzonowska (1934-2014)

Katalog wystawy Elżbiety Tejchman p.t. "Panoramy", Mała Galeria PSP-ZPAF, Warszawa, październik.1978 r.

W Londynie 9 czerwca 2014 roku zmarła Elżbieta Tejchman (ur. 10.04. 1934 r.). Przez lata była bardzo związana ze środowiskiem tzw. fotografii poszukującej. Współpracowała z Grupą 55, zaangażowana była w organizację Międzynarodowej Wystawy Fotograficznej „Krok w Nowoczesność”, która obyła się w warszawskiej Galerii Krzywego Koła w 1958 roku. W latach 60 publikowała regularnie swoje teksty w miesięczniku Fotografia, brała udział w Biennale Form Przestrzennych w Elblągu.

W latach 70. będąc już członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, współpracowała ze środowiskiem Zbigniewa Dłubaka, brała udział w bardzo ważnej wystawie „Fotografowie poszukujący” a także miała indywidualną wystawę w Galerii Współczesnej. W tej galerii wystawiała również wspólnie z Wojciechem Wawrzonowskim, późniejszym mężem. Jej prace prezentowane były także w Galerii Remont. W lutym 1972 roku wystawiała w USA, a w 1973 w Galerii Fuji w Tokio.

W latach 70. Tejchman zajęła się analizą obrazu fotograficznego. Interesowały ją zdjęcia panoramiczne, wyjście poza tradycyjne rozumienie zdjęć panoramicznych robionych rutynowo przy użyciu obiektywu szerokokątnego. Odrzucała montowanie poszczególnych sekwencji, prezentując materiał w całości chciała uzyskać efekt „rozszerzenia przestrzeni fotograficznej”. Efektem tych poszukiwań była wystawa pt. PANORAMY pokazana w Małej Galerii ZPAF-PSP w październiku 1978 roku. W latach 70. zrealizowała wiele sekwencyjnych cykli poświęconych architekturze miejskiej, m. in. cykl 12 fotografii Ul. Zamieniecka.

W 1984 wyjechała wraz z Wojciechem Wawrzonowskim do Londynu, gdzie zamieszkała na stałe.

Kilka jej fotografii zostało przypomnianych podczas wystawy Fotodokumetalistki w Zachęcie, a w 2010 roku Fundacja Archeologii Fotografii zaprezentowała jej cykl wystawiany w Galerii Współczesnej z 1973 roku. Obszerna relacja z tej wystawy ukazała się na łamach internetowej wersji pisma CSW ZU Obieg.

Elżbieta Tejchman zajmowała się również dydaktyką, brała udział w wielu spotkaniach i dyskusjach organizowanych w Małej Galerii, zwłaszcza w jej pierwszych latach działania do 1981 roku.

Bez wątpienia miała duży wpływ na formułowane opinie i oceny w dziedzinie fotografii przekraczającej ograniczenia i reguły jakie wówczas dominowały w praktyce artysty fotografa.

Elżbieta Tejchman-Wawrzonowska urodziła i wychowała się Warszawie. W 1952 roku zdała maturę w Liceum Fotograficznym w Warszawie i rozpoczęła pracę zawodową oraz dydaktyczną: prowadziła m. in. kółka fotograficzne w Warszawskim Towarzystwie Fotograficznym czy weekendowe kursy organizowane przez tygodnik „Na przełaj”. Równolegle nawiązywała kontakty w środowisku artystycznym, przede wszystkim ze Zbigniewem Dłubakiem. Zaowocowały one współpracą z Grupą 55 oraz pełnieniem funkcji komisarza Międzynarodowej Wystawy Fotograficznej „Krok w nowoczesność”, prezentowanej w Galerii Krzywe Koło w Warszawie (1958). W konsekwencji rozpoczęła współpracę z miesięcznikiem „Fotografia”, gdzie publikowała zdjęcia a w 1969 przez kilka miesięcy miała własną kolumnę. Zamieszczała tam zestawy swoich prac oraz krótkie teksty o charakterze dydaktycznym, pokazujące różnorodne możliwości fotografii artystycznej.

Zatrudnienie w 1965 roku w Instytucie Organizacji i Mechanizacji Budownictwa dało Elżbiecie Tejchman możliwość realizacji projektów związanych z przestrzenią miasta. W 1966 roku na zorganizowanym w Muzeum Narodowym w Warszawie pokazie prac powstałych podczas I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu znalazło się 80 jej fotografii dokumentujących to wydarzenie.

W 1969 roku została członkiem ZPAF, gdzie później pełniła funkcję sekretarza komisji artystycznej.

Wzięła udział w przełomowej dla fotografii nowoczesnej wystawie „Fotografowie poszukujący”, którą również szczegółowo udokumentowała. Rejestrowała prawie wszystkie ekspozycje w warszawskiej Galerii Współczesnej, gdzie także wystawiała (1973 wystawa indywidualna). W latach 70. zrealizowała wiele sekwencyjnych cykli poświęconych architekturze miejskiej, m. in. cykl 12 fotografii Ul. Zamieniecka.

W 1984 roku opuściła Polskę i wyjechała do Londynu. Wyszła wówczas za mąż za fotografa i malarza Wojciecha Wawrzonowskiego. W ostatnich latach nadal fotografowała, jej ostatnie cykle poświęcone są ulicom Londynu.

[źródło: Wikipedia, Archeologia Fotografii]

10.10.1978, Mała Galeria PSP-ZPAF, Warszawa, Plac Zamkowy 8. Wystawa Elżbiety Tejchman p.t. "Panoramy". Wernisaż wystawy: Na zdjęciu autorka 2-ga z lewej. Fot. Archiwum Malej Galerii.

10.10.1978 Warszawa, Plac Zamkowy 8, Mała Galeria PSP - ZPAF.
Wystawa: Elżbieta Tejchman, "Panoramy".
Wernisaż wystawy: 1 od prawej autorka, 2 od lewej Wojciech Wawrzonowski.
Fot. Archiwum Malej Galerii

10.10.1978 Warszawa , plac Zamkowy 8 , Mała Galeria PSP-ZPAF. Wystawa: Elżbieta Tejchman, "Panoramy". Wernisaż wystawy: od lewej: Andrzej Jórczak, Tomasz Tuszko, NN, Ewa Partum, Ewa Żeleźniak, Henryk Stażewski (tyłem). Fot. Archiwum Malej Galerii.

Spis treści