"KATALOG" - reaktywacja

Twarz młodej kobiety i jej zezowate spojrzenie to mocna okładka najnowszego numeru duńskiego magazynu o fotografii KATALOG. Autorką zdjęcia jest argentyńska artystka Sol Miraglia, a zdjęcie pochodzi ze znanego już cyklu „Asymetria”.

Taką wyrazistą okładką wraca w formie drukowanej pismo, którego oficjalna nazwa brzmi: KATALOG – Journal of Photography & video.

Jest to wznowienie ukazującego się w latach 90. znakomitego magazynu KATALOG, który założył Henning Hansen, duński fotograf, teoretyk i historyk fotografii, majacy wtedy ogromny wpływ na skandynawską scenę fotografii współczesnej. Zapewne inicjatorem tego wydawnictwa był również Finn Thrane, założyciel i wieloletni dyrektor Muzeum for Fotokunst w Aarhus w Danii.

Pismo cieszyło się sporym uznaniem, docierało do wielu krajów, publikowali w nim bardzo znani wtedy krytycy, piszący o sztuce fotografii. KATALOG był kwartalnikiem, bardzo starannie zaprojektowanym typograficznie, ze znakomicie reprodukowanymi zdjęciami na dobrym papierze.

Formuła sprowadzała się do magazynu, umieszczano tam nie tylko portfolia poszczególnych artystów, ale również relacje z ważnych imprez artystycznych np. z Documenta w Kassel czy Fotofeis z Wielkiej Brytanii.

Niektóre numery miały charakter tematyczny, np. zdawały relację ze sztuki bazującej na fotografii we Francji (np. zdjęcia Bernarda Plossu, prace Sophie Calle, Denisa Roche).

W KATALOGU pojawiały się wywiady np. już wtedy, w latach 90. ciekawa rozmowa z Joanem Fontcubertą, obecnie znanym i uznanym artystą teoretykiem hiszpańskim, badającym związki między fotografą, a nauką i historią.

Nie brakowało również akcentów polskich. W numerze z marca 1993 roku pojawił się duży, bogato ilustrowany artykuł Jerzego Olka, omawiający konceptualną fotografię w sztuce polskiej. Przy tej okazji wydrukowano reprodukcje prac m.in. Zbigniewa Dłubaka, Andrzeja Lachowicza, Stefana Nitosławskiego, Wiktora Nowotki, Piotra Komorowskiego, Andrzeja Różyckiego, Stefana Wojceckiego, Natalii LL.

Z kolei numer z wiosny 1996 roku prezentował chyba po raz pierwszy w tak szeroki sposób, prace Wojciecha Prażmowskiego, a pretekstem była zapewne jego duża indywidualna wystawa w Galleri Image w Aarhus.

Obecne, wznowione po latach wydanie KATALOGU nawiązuje mocno do tradycji numerów tematycznych. Numer ze wspomnianym już zdjęciem kobiety z wadą wzroku Sol Miraglii, poświęcony jest zagadnieniom portretu ale potraktowanego szeroko.

Najbardziej poruszające zdjęcia, to cykl Joakima Eskildsena pt „Childhood longing and hope”. Po wielu podróżach do Indii, Rosji, Portugalii, Grecji ten duński fotograf zanurzył się symbolicznie w swoje dzieciństwo i sfotografował w sielskim krajobrazie swoją rodzinę. Zdjęcia tajemnicze, wysmakowane kolorystycznie, bliskie klimatowi klasycznego malarstwa XIX wieku nawet kiedy pokazują poszczególne postaci są właściwie wspaniałymi krajobrazami. Tylko jedno dotyczy wnętrza, reszta to harmonijne, zrównoważone kompozycje, oddające poczucie spokoju i bezpieczeństwa. Pośród tych krajobrazowych portretów jest zdjęcie Eskildsena, świadomie nawiązujące do jednego z najsłynniejszych zdjęć świata pt. „The Walk to Paradise Garden” wykonanego przez W. Eugene Smitha na przełomie 1946/47 roku, które stało się najczęściej drukowanym i podziwianym zdjęciem zaraz po II wojnie światowej.

Być może jest to hołd oddany wielkiemu fotografowi amerykańskiemu, a także przypomnienie założyciela pisma KATALOG Henninga Hansena, autora wnikliwego eseju na temat tego legendarnego fotografa. Jest to także przypomnienie słynnej wystawy Edwarda Steichena, który to wystawą prezentowana na całym świecie rozsławiła i upowszechniła tę fotografię mającą oddawać po wojnie poczucie nadziei na lepszy, sprawiedliwy świat.

Inni wybitni portreciści w najnowszym numerze KATALOGU to niewątpliwie belgijski, ur. w 1949 roku, fotograf Jacques Sonck i jego czarno-białe „Archetypy”, w których zaskakuje anachronicznym nieco podejściem do portretowanych osób, oraz ludzie władzy, fotografowani przez argentyńsko-amerykańskiego fotografa Alejandro Almaraza.

Na koniec - zapowiedź festiwalu fotografii, który odbył się w sierpniu w szwedzkiej Landskronie, podczas którego tematem wiodącym była „Fiction” – a udział ze swoimi pracami potwierdzili tacy artyści jak m.in. Duane Michals, Tacita Dean, Halil, Maja Forslund, Alexia Monduit, Doug Richards.

W czasach przerzucania wszystkich magazynów do internetu, inicjatywa wznowienia KATALOGU podjęta przez kuratora i krytyka Fotokunst w Odense, Jensa Friisa, zasługuje na szczególną uwagę i podziw. Należałoby mu życzyć, by KATALOG w formie papierowej ukazywał się jak najdłużej.

KATALOG 26.1
Journal of Photography & Video
Editor –in-Chief: Jens Friis

KATALOG-Journal

ISSN:2445-5067 (formerly 0904-2334)

Grupa duńskich kuratorów z wizytą w Warszawie, trzeci od lewej Jens Friis. Na zdjęciu m.in. Beate Cegielska z *Galleri Image* w Aarhus (pierwsza z prawej) i współprowadząca warszawską galerię *Pola Magnetyczne* Gunia Nowik.

Spis treści