Galeria FOTO-GEN
Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu (OKiS)
Wrocław, pl. bpa Nankiera 8
15 lutego do 9 marca 2018.
Niesprzyjające środowiska
Radek Kalhous - „Winter swimmers”
David Gaberle - „Metropolight”
Fotografie Radka Kalhousa, przedstawiające przepełnionych euforią, zimowych pływaków w lodowatych wodach czeskiej Łaby, i seria wielkomiejskich, niepokojących zdjęć Davida Gaberlego, powstałych w Tokio, Hongkongu, Szanghaju, Seulu, Sydney, Londynie i Nowym Jorku, to dwa całkowicie niezależne cykle, które z pozoru niewiele łączy. Wykonane zostały w skrajnie odmiennych przestrzeniach, w innym czasie, w różnych estetykach, i z niejednakowych pobudek. Mimo to stanowią razem złożoną i fascynującą opowieść o człowieku i jego relacjach ze światem. O przytłaczających metropoliach, w których walczymy o własną przestrzeń i chwilową choć wolność. O z pozoru nieludzkim, zimowym środowisku, które paradoksalnie wyzwala w nas radość i poczucie spełnienia. A także o świetle, z którego obaj korzystają w sposób bardzo świadomy, i które sprawia, że ich prace są tak intrygujące i momentami niejednoznaczne.
Cykl Winter swimmers Radka Kalhousa poświęcony jest grupie pływaków z Czech, którzy dwa razy w tygodniu, przez cały rok – niezależnie od pogody, spotykają się na brzegu Łaby w Pardubicach, by pokonać rzeką dystans ok. 250 metrów. Zimą płyną między blokami lodu, a po kąpieli przebiegają kilkaset metrów i tarzają się w śniegu. Następnie ogrzewają się wspólnie przy piecyku. Są to przeważnie seniorzy, niektórzy po osiemdziesiątce, choć zdarzają się też młodsi – zwłaszcza wśród tych, którzy poza pływaniem rekreacyjnym i towarzyskim biorą dodatkowo udział w zawodach. Jednak dla większości z nich wystarczy, że są w stanie wspólnie popływać chwilę w lodowatej wodzie. Stanowi to dla nich realizację ogromnego wyzwania, które przy okazji pełni rolę prozdrowotną. Lodowata Łaba jest szczególnym miejscem, które wpływa na zacieśnianie się lokalnych więzi społecznych i zawiązywanie nowych przyjaźni. Ludzie na zdjęciach Radka Kalhousa są pełni energii, swobodni, szczęśliwi i spełnieni. Źródłem ich szczęścia jest wygrana walka, jaką wspólnie podejmują z niesprzyjającym środowiskiem, ale przede wszystkim z własnymi ograniczeniami.
W Metropolight David Gaberle podejmuje temat metropolii, jako przestrzeni silnie ingerującej w życie mieszkańców, regulującej ich zachowania, kształtującej doświadczanie świata oraz formy ich wzajemnych relacji. W tym zimnym, sterylnym środowisku miejskim, wyznaczonym głównie przez sfery biznesowe, wszystko jest uporządkowane, zaplanowane i wykalkulowane. Ludziom pozostaje minimum swobody. Są zatopieni w obezwładniającym ich mieście.
Obie przestrzenie, o których opowiadają Winter swimmers i Metropolight – naturalna i sztuczna – są systemami nieprzyjaznymi człowiekowi. W każdej z nich trzeba podejmować walkę: o swobodę, różnorodność, niezależność, bezpieczeństwo, zdrowie, a nawet życie. Obie są także źródłem silnego napięcia, jakie wytwarza się w tych, którzy o te kwestie zabiegają. W dużym uproszczeniu Metropolight mogłoby stanowić pytanie o możliwość obrony autentyczności i wolności w sterylnych i silnie zorganizowanych warunkach, z kolei Winter swimmers – odpowiedź, mówiącą o tym, że realizacja tych pragnień zdarzyć się może w konfrontacji z nieokiełznanym światem natury.
Jest jednak pewna rzecz, która sprawia, że tak proste – oparte na zasadzie przeciwieństw – odczytanie znaczenia obu cykli przestaje być możliwe. Tym, co nie daje mi w nich spokoju, jest światło. U Radka Kalhousa jest sztuczne i silnie kreacyjne, przenoszące uchwyconych w nim ludzi z lodowatego, ale naturalnego otoczenia na płaszczyznę często nierealnych i niezwykle sugestywnych obrazów. W miejskich, sterylnych i sztucznych przestrzeniach Davida Gaberlego pojawia się z kolei kilkakrotnie hipnotyczne, a zarazem kojące światło słoneczne. W ten sposób następuje przełamanie prostej opowieści, w której jedynym wyzwoleniem z wszechogarniającego i zawłaszczającego nas miasta byłaby natura. W końcu obie przestrzenie stanowią część tego samego świata.
Radek Kalhous, z cyklu „Winter swimmers” David Gaberle, z cyklu „Metropolight”
Radek Kalhous pochodzi z Pardubic (Czechy), fotografować zaczął w wieku dwunastu lat. Od 2000 roku pracuje jako fotoreporter dla największego czeskiego dziennika „MF Dnes”. Realizuje ponadto własne cykle fotograficzne. Większość z nich poświęcona jest tematom dotyczącym relacji społecznych, zdjęcia są regularnie publikowane w Czechach i mediach międzynarodowych. Kalhous prowadzi także zajęcia w szkołach fotograficznych oraz warsztaty.
Przez dwa lata fotografował pacjentów hospicjum, czego pokłosiem była książka o opiece paliatywnej. Dla galerii miejskiej Pardubic przygotował specjalną wystawę zatytułowaną Twins – złożoną z portretów przedstawicieli krajowych elit, polityków (w tym prezydenta Republiki Czeskiej), najważniejszych czeskich artystów, a także jedenastu skazanych na dożywocie morderców. Zdjęcia ułożone były parami zgodnie z wizualnym podobieństwem przedstawionych osób. Wystawa zyskała wielkie uznanie i stała się kamieniem milowym w jego pracy.
W ramach wszystkich realizowanych przez siebie tematów poszukuje nie tylko wartości wizualnych, ale także podtekstu, który wzbudza zainteresowanie odbiorcy i pozwala w pewnym stopniu zapamiętać fotografię.
Otrzymał dziewięć nagród w kolejnych edycjach Czech Press Photo, jednym z najbardziej prestiżowych konkursów fotograficznych w Czechach. Został wytypowany jako finalista w dwóch kategoriach w konkursie Sony World Photography Awards w 2011 roku.
David Gaberle mieszka w czeskiej Pradze, fotografuje od 2012 roku, kiedy przerwał studiowanie antropologii. Początkowo aparat fotograficzny był dla niego po prostu terapeutycznym narzędziem, ale szybko stał się przyrządem badawczym, którego używa do lepszego zrozumienia siebie i miast, w jakich żyjemy.
Katalog wystawy [PDF, 16.8 MB]
W 2015 roku przemierzył cztery kontynenty, by wykonać zdjęcia do swojej debiutanckiej książki Metropolight. Sfinansowana przy pomocy Kickstartera książka zyskała poparcie między innymi wielu fotografów agencji Magnum. Została również omówiona w pismach takich jak „The Guardian” i „The British Journal of Photography”. Kurator David Campany uważa Metropolight za jedną z trzech najlepszych książek fotograficznych wydanych w 2017 roku. David jest także międzynarodowym ambasadorem Fujifilm, a w wieku 25 lat został najmłodszym spośród 100 fotografów wybranych przez Fujifilm na całym świecie.
Fotografie Davida wystawiane są na arenie międzynarodowej (Czechy, Belgia, Japonia, Polska, Rumunia) oraz drukowane w czasopismach i gazetach. Gaberle twierdzi, że nie interesuje go fotografia inscenizowana i ma zamiar dalej skupiać się na ulotnych chwilach i widokach miejskiego życia. Jego najnowszy projekt NA PRAHU koncentruje się na rodzinnej Pradze, a jego uwaga skupia się obecnie na krajach postkomunistycznych oraz na tamtejszych sposobach definiowania i manifestowania męskości.
Mateusz Palka
Radek Kalhous, z cyklu „Winter swimmers” David Gaberle, z cyklu „Metropolight”
Zobacz też:
- TIME.COM: Why People Are Swimming in Freezing Water
- TIME.COM: These Czech Seniors Stay Young by Plunging Into Freezing Cold Rivers
- British Journal of Photography: Photobook: Metropolight by David Gaberle
- Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.