Sztuka, którą trudno zdefiniować: Marek Konieczny

Wieloletnia działalność Małej Galerii w Warszawie kojarzona jest głównie z fotografią. Warto jednak zaznaczyć, że w tym miejscu odbywały się również innego typu wydarzenia, takie jak pokazy filmów i realizacji video, performance, czytanie tekstów (np. pamiętny wieczór autorski z tłumaczeniami fragmentów Finnegans Wake Jacka Malickiego), czy dyskusje artystyczno-teoretyczne.

Performance, szczególnie w końcu lat 70. i 80 to wystąpienia performerów: Zbigniewa Warpechowskiego, Janusza Bałdygi, Zygmunta Piotrowskiego, Jerzego Onucha, Jacka Kryszkowskiego, Łodzi Kaliskiej, Jerzego Truszkowskiego, a także artystów węgierskich, związanych z Galerią Liget z Budapesztu.

Jednym z najciekawszych wystąpień był bez wątpienia performance zmarłego zaledwie przed tygodniem (4 marca 2022) Marka Koniecznego. Wszystko to miało miejsce 28 czerwca 1991 roku i odbyło się w dwóch aktach. Pierwsza odsłona w Małej Galerii ZPAF-CSW przy placu Zamkowym, a druga w Galerii Zapiecek zlokalizowanej również na Starym Mieście w Warszawie.

M. Konieczny - Mała Galeria, 1991. Archiwum Małej Galerii.

A więc pierwsza odsłona pt. „Opera na rzeźbę. Kryptokonserwatyzm” obliczona na niecałe pół godziny, na specjalne życzenie artysty nie została utrwalona ani zapisem video ani na kliszy fotograficznej. Zachowały się jedynie dwa barwne diapozytywy, które zarejestrowały niejako krajobraz po bitwie, czyli wnętrze galerii z przedmiotami wytworzonymi specjalnie na tę okazję ( m.in. złoty róg) i wyłączony mały monitor telewizyjny, na którym podczas trwania performance był emitowany autorski materiał artysty. W Archiwum Małej Galerii można także zapoznać się z tekstem tzw. „Tezami polityki kulturalnej”, które Marek Konieczny zaproponował w ramach utworzonego przez siebie jeszcze w połowie lat 70. „Think Crazy Institute”.

Druga odsłona pt. „Parawan” miała miejsce w Galerii Zapiecek. Nie wiadomo, czy i wtedy autor zabronił dokumentowania swojego wystąpienia, ale dzięki uprzejmości Jarosława Macieja Goliszewskiego po raz pierwszy udostępniamy zdjęcie z tego wydarzenia, gdzie najwyraźniej za tytułowym „parawanem” widzimy postać siedzącego artysty z owym złotym rogiem umocowanym na swojej głowie.

Galeria Zapiecek, 28.06.1991 - fot. Jarosław Maciej Goliszewski

Marek Konieczny, zanim zrealizował te artystyczne działania bywał regularnie w Małej Galerii, co uwiecznione zostało na licznych zdjęciach, również w ramach słynnego projektu Zygmunta Rytki pt. Some Meetings. Warto w tym miejscy przypomnieć Zygmunta Rytkę, który właśnie dzisiaj, w momencie pisania tego wspomnienia skończyłby 75 lat, a którego z kolei zabawne zdjęcie z jego „Prywatnej Kolekcji” niesłychanie celnie wpisuje się w ciepły, przyjacielski charakter i relacje ówczesnego środowiska artystycznego, będącego jednocześnie środowiskiem Małej Galerii.

Mała Galeria 10.05.1988: Zygmunt Rytka, z wystawy "Kolekcja prywatna", Archiwum Małej Galerii.

Mała Galeria 26.05.1981: Zygmunt Rytka, z wystawy "Fotowizja - katalog S.M ", Archiwum Małej Galerii

Marek Konieczny, którego sztukę trudno było zdefiniować, był artystą, który nie eksponował się zanadto, nie odgrywał ról wiodących, nie narzucał swoich poglądów na sztukę, choć miał je wyraźnie sprecyzowane. Było bardzo ciekawie przebywać w jego towarzystwie – czerpiąc z jego krytycznych uwag na temat sztuki współczesnej i doznając wielu wartościowych inspiracji.

Marek Grygiel
Warszawa, 11 marca 2022

Marek Konieczny
Fot: Artinfo.pl - portal rynku sztuki

Marek Konieczny (1936-2022) artysta konceptualny, malarz, performer, twórca manifestów, akcji, obiektów i instalacji. Studiował architekturę na Politechnice Śląskiej oraz na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1961-1967. Twórca idei Think crazy (od 1974). Stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej. W latach 1989-1990 prowadził jako wizytujący profesor pracownię malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Współzałożyciel Stowarzyszenia Artystów Sztuk Innych. Autor obiektów, kolaży, fotomontaży oraz manifestów, które stanowią integralną część akcji i performansów, m.in. „140 sztuk fioletowego papieru” (1970), „Think crazy” (1976), „Biały Orzeł” (1982), „Crazy Orzeł” (2004), oraz filmów: „Autoportret 1672–1974” (1974), „Na morzu” (1975). /opr. MSN/

Zobacz też:

Spis treści