Wizerunek lat dziewięćdziesiątych
MARI SOBOLEV
Tallinn, Estonia
DeStudio tworzy dwóch fotografów, Peeter Maria Laurits i Heikki Erich Merila. Ich prace artystyczne i reklamowe są bardzo podobne i modne. DeStudio is two photographers, PEETER MARIA LAURITS and HEIKKI ERICH MERILA. Their art works and advertisements are very similar and trendy.
racująca w Muzeum Sztuki Estońskiej historyczka sztuki Eha Komissarov postanowiła przełamać tradycję wystaw muzealnych w Estonii. Jej najnowszy projekt zatytułowany "Persona" dotyczy wizerunku człowieka w estońskich środkach masowego przekazu w latach dziewięćdziesiątych.
The worker of Estonian Art Museum, art historian Eha Komissarov, has decided to change the tradition of the museum exhibition in Estonia. Her recent project called "Persona" deals with the image of man in Estonian mass-media in 1990s.
Wystawa opiera się na fotografii i wideo. Większość prac nie pochodzi ze zbiorów muzeum, można je było raczej zobaczyć na innych wystawach, dorocznych pokazach w Centrum Sztuki Współczesnej Sorosa lub nawet w żurnalach mód lub gazetach.
Polska publiczność miała okazję oglądać instalację fotograficzną Marko Laimre (W szpitalu, 1996) na wystawie sztuki krajów batyckich "Czas osobisty" w Warszawie. Praca ta została nagrodzona przez gazetę Eesti Paevalcht.
Kolejną nagrodę, przyznaną przez gazetę Aripaev, uzyskała praca Piret Rani zatytuowana "Reservatio Mentalis", na której widać portrety ludzi z ustami zaklejonymi kawałkami plastra, na których umieszczono napisy w rodzaju "miło cię widzieć" itd.
The exhibition is based on photography and video. Most part of the works are not from the collection of the museum, rather one could see them at other exhibitions, at the annual exhibitions of the Soros Center for Contemporary Arts, or even in the magazines of fashion or newspapers.
The Polish audience could see the photoinstallation of Marko Laimre ("In Hospital", 1996) at the Baltic exhibition "Personal Time" in Warsaw, which won the prize of newspaper Eesti Paevaleht.
Another prize, from newspaper Aripaev was given to Piret Rani`s photowork "Reservatio Mentalis", where one can see the portraits of people with their mouths sticked down with the tape and writings on the tapes like "nice to see you" etc.
Martin Pedanik "Najlepiej spożyć przed". Przykłady tego, jak wiek niszczy twarz ludzką, wzięte z podręcznika dla studentów medycyny. W rogach zdjęć umieszczone są poruszające się mechanizmy zegarowe. Martin Pedanik "Best Before". Examples of how years destroy human face, found from a textbook for medicine students. In the corners of the photos are clockworks moveing around.
Wszyscy artyści uczestniczący w wystawie "Persona" to ludzie dwudziestoletni i trzydziestoletni. Wizerunek osoby w środkach przekazu jak i na tej wystawie skierowany jest bardziej ku skrajnym cechom i tendencjom niż ku głębi życia wewnętrznego istoty ludzkiej. Według Junga pojęcie "persona" oznacza wieczną maskę człowieka. Jest tu wiele zdjęć tak zwanych zboczeńcow i transwestytów, które przeważnie po raz pierwszy były publikowane w magazynach lub wykorzystywane w reklamie (przez DeStudio, T. Volkmann, M. Raidpere, H.-M. Alamaa, T.-H. Varres). Można tu znaleźć trochę żartów politycznych, które po raz pierwszy były publikowane w postaci historyjek obrazkowych w dziennikach (R. Pakk i R. Samet). Ale nie tylko.
Liina Siib - "Płaszcz". Postacie z XIX wiecznego malarstwa rosyjskich pieredwiżnków i nasi współcześni bezdomni i żebracy są zapewne spokrewnieni. Liina Siib "The Coat of the Season". The 19. Century Russian personalities from the paintings of the peredvizniks and our contemporary homeless people and baggers are probably relatives.
Fotograf z Tartu, Toomas Kalve, posługuje się dawnym stylem i starymi materiałami fotograficznymi próbując wyrazić naturę Estończyków: chłopską i depresyjną. Patrząc na te zdjęcia trzeba pamiętać, że Estonia zajmuje trzecie miejsce na świecie pod względem ilości samobójstw na tysiąc mieszkańców.
Niektórzy spośród młodych ludzi czują korzenie pewnych problemów społecznych, ale chcą pokazać je na zdjęciach poprzez symulację.
Realizacja wideo Jaspera Zoova'y zatytułowana "Karaoke" przywodzi na myśl potiomkinowską wioskę zbuudowaną w roku 1980 w Moskwie z okazji Igrzysk Olimpijskich.
Andrus Koresaar twierdzi w swojej instalacji fotograficznej, że o ile za czasów radzieckich działały tajne służby KGB to obecnie mamy tajne służby w supermarketach obserwujące złodziei.
Najbardziej skandalizująca jest instalacja wideo Mare Tralla'y "Zabawka", która przypomina grę wideo, w której mężczyzna może wybrać sobie kobietę, która mu się podoba i skłonić ją by robiła to, na co on ma ochotę. Punkt widzenia jest feministyczny, ale aspekt skandalu wynika z tego, że na tym wideo można zobaczyć wiele nagich kobiet z estońskiego środowiska artystycznego. Z drugiej strony, na bardzo estetycznych fotografiach Ly Lestberg pokazany jest nago bardzo znany artysta - mężczyzna.
All artists at "Person" are in their 20s or 30s. The image of persona in mass-media as well as in this exhibition is orientated much more on external features and trends than on deep inner world of the human beings. According to Jung the notion "persona" means manŤs eternal mask. There are lots of images of the so called pervs & trannies, mostly first published in magazines or advertisments (by DeStudio, T. Volkmann, M. Raidpere, H.-M. Alamaa, T.-H. Varres) .
Piia Ruber "Przykłady". Porównanie fizjonomii małego dziecka i postaci z opery mydlanej "Santa Barbara" Piia Ruber "Examples". The comparison of the physiognomy of a little baby and the personalities in the soap-opera "Santa Barbara".
There are some political jokes, first published as cartoons in daylies (by R. Pakk and R. Sarnet). But not only. The photographer from Tartu, Toomas Kalve, uses old style and old photo materials and tries to express the nature of Estonian people: agricultural and depressive. Looking at those pictures one can remember, that the amount of suicides per 1000 inhabitants is in Estonia on the third place in the world.
Some young men feel the roots of some social problems but they like to put it into image in the way of simulation. Jasper Zoova's video "Karaoke" brings to the mind the Potjomkin's village which was built in 1980 in the case of Moscow Olympic Games. Andrus Koresaar claims in his photo installation that if in soviet times there were secret service of KGB then now we have secret service in the supermarkets to catch stealers.
The most scandalistic is Mare Tralla's video installation "The Toy", which is like a video game where a man can choose his favourite woman and to force her to do what he likes. The point of view is feminist but the scandalistic aspect is that one can see in this video a number of naked female inhabitants of Estonian art world. In other hand, on very aestethical photos by Ly Lestberg is depicted a very well known naked male art-worker.
Wystawa "Persona" nie tylko stanowi bardzo dobry wizerunek ludzi lat dziewięćdziesiątych ale jest też wspaniałą mieszanką najważniejszych przykładów współczesnej sztuki estońskiej pierwszej połowy lat dziewięćdziesiątych.The exhibition "Persona" is not only a very good image of the people in 1990s but it is as well a splended mix of the most important part of Estonian contemporary art in the first half of 1990s.
Wszystkie reprodukcje / All photos by Vambola Salupu.
Tłumaczenie polskie / Polish translation by Krzysztof Wojciechowski
Copyright © 1997-2012 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2012 Zeta-Media Inc.
e-mail: fti@zeta-media.com
