Mała Galeria ZPAF-CSW, Warszawa, Pl. Zamkowy 8
wystawa czynna od 2 do 29 lipca 1999 r.
Rita Jokiranta - Mała Galeria ZPAF-CSW, lipiec 1999 r.
Click here
for English
version of
this page
Wystawa fotograficzna Rity Jokiranty pt. "Nieobecności" jest zbiorem kilku barwnych fotografii których głównym motywem są relacje zachodzące pomiędzy człowiekiem a szeroko rozumianym krajobrazem i zmiany o charakterze industrialnym jakie człowiek wprowadza w swoje otoczenie.
Autorka, mieszkająca w archipelagu wysp leżących na Morzu Bałtyckim pomiędzy Finlandią i Szwecją związana jest w sposób naturalny z krajobrazem nadmorskim. Jej fotografie są bardzo subiektywnym zapisem stanów psychicznych jakie wywołuje oddziaływanie wielkich przestrzeni zarówno na morzu jak i nad linią horyzontu. Dlatego w jej pracach pojawiają się zdjęcia nieba pełnego chmur. To niebo ma zawsze charakter otwarty w przeciwieństwie do fotografii na których są ludzie. Postacie te, a raczej ich sylwetki są zamknięte w metalowych geometrycznych konstrukcjach spośród których nie trudno się domyślić, że chodzi o dosyć standartowe i zunifikowane wyposażenie lotnisk. Są to jakieś pomosty, schody, antresole, przejścia. Sylwetka człowieka pojawia się "uwięziona" pomiędzy metalowymi barierami ruchomego chodnika lub na tle metalowej siatki. Postać ludzka w tych zdjęciach jest ledwie anonimową sylwetką, co podkreśla jej przemijalność i nieobecność. Obraz nieba sfotografowany o różnych porach z chmurami lub nie daje w tych pracach silny kontrast znaczeń i nasila symbolikę pustki.
Rita Jokiranta celowo nie przedstawia samolotów i okrętów (domyślamy się tylko ich istnienia gdzieś w tle).Jest tu zderzenie istoty ludzkiej z nieograniczonymi bezkresami przestrzeni powietrza i wody. Człowiek staje się poświadczać swoją nieobecność w obliczu tajemnic natury, których prawdziwego zgłębienia nie przybliża cywilizacyjny natłok industrialnego i odhumanizowanego świata.
M.G.
Rita Jokiranta - Mała Galeria ZPAF-CSW, lipiec 1999 r.
Rita Jokiranta - Mała Galeria ZPAF-CSW, lipiec 1999 r.
Rita Jokiranta - Mała Galeria ZPAF-CSW, lipiec 1999 r.
Rita Jokiranta podczas otwarcia wystawy w Małej Galerii w Warszawie, 2 lipca 1999 r. Fot. Piotr Kubat/MG
Rita Jokiranta
Fotograf, grafik. Mieszka i pracuje w Marienhamn na Wyspach Alandzkich w Finlandii.
Od roku 1989 miała kilka prywatnych wystaw w Finlandii, Szwecji, Holandii i Belgii. Od roku 1984 uczestniczyła w wystawach zbiorowych w Finlandii, Danii i innych krajach skandynawskich, w Polsce, Holandii i Belgii.
Jej prace to często budowane w oparciu o fotografię wielkoformatowe instalacje, zajmujące się problemami postrzegania lub badające granice pomiędzy archetypami i stereotypową zwykłością przedmiotu i obrazem kryjącym się poza tym, co jest widoczne. Stanowią dyskurs na temat relacji widza i obrazu kwestionując wiarygodność pamięci. Widzowie mogą połączyć swoje własne reakcje z obrazami, które odgrywają rolę żetonów w grze pamięci.
Opublikowała w roku 1997 książkę fotograficzną "Seascape stories". Fotografie składające się na książkę tworzą rodzaj dziennika pokładowego podróży wyobraźni - gdzieś w drodze poza horyzont.
Wystawa "Bez tytułu (o przemijalności)" prezentowana w Małej Galerii stanowi zmniejszoną wersję cyklu "Nieobecności", który Rita Jokiranta wykonała w roku 1998. Jest to instalacja mówiąca o przemijalności obecności, o wąskiej granicy pomiędzy obecnością a nieobecnością. Być obecnym fizycznie ale nie psychicznie, pragnąć być gdzieś indziej, chwile zapomniane niemal zanim się pojawiły, miejsca, na które w ogóle nie zwraca się uwagi ...
Granica
Fotografie Rity Jokiranty - w Małej Galerii ZPAF-CSW
Jest to instalacja o krótkotrwałości teraźniejszości, cienkiej granicy między nieobecnością i obecnością - mówi o swej pracy Rita Jokiranta, artystka z Wysp Alandzkich w Finlandii. W Polsce po raz pierwszy oglądaliśmy jej fotografie na zbiorowej wystawie "Nordfotoart" w 1994 r. w Centrum Sztuki Współczesnej. Otwierana dzisiaj wieczorem wystawa jest jej prezentacją indywidualną.
Cykl wielkoformatowych barwnych fotografii autorka zatytułowała "Nieobecności", aby podkreślić utlotność doznań pomiędzy wyobraźnią i rzeczywistością, czasem teraźniejszym i przeszłym.
Prace ułożyła parami, zderzając obrazy na zasadzie gry skojarzeń. Rita Jokiranta niczego nie określa i nie nazywa, jedynie sugeruje pewne stany emocjonalne i refleksje. Na jednym obrazie oglądamy zwykle ludzi, a na drugim puste pejzaże: zimię, wodę, niebo z białymi chmurami. Nieznani ludzie wydają się wyruszać w jakąś podróż, nie wiemy jednak - rzeczywistą czy wyobrażoną.
Na jednej z par fotografii został tylko ślad czyjejś obecności. Napis na szybie "byłem tutaj" sąsiaduje z czystą taflą bezkresnej wody. Artystka w liryczny sposób mówi o tajemnicach natury i przemijaniu.
M.K.
Gazeta Wyborcza / Co Jest Grane
2 lipca 1999
Copyright © 1997-2012 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2012 Zeta-Media Inc.
e-mail: fti@zeta-media.com
