Marek Grygiel
Muzeum fotografii w mieście Łucznika
Muzeum Fotografii, Szawle (Siauliai) Litwa. Fot.Marek Grygiel
OTOGRAFIA litewska utożsamiana jest zwykle ze stolicą tego kraju, czyli z Wilnem. Tymczasem okazuje się, że zarówno w Kownie, jak i w mniejszych miastach takich jak Kłajpeda, Szawle, Poniewież - istnieją nie tylko galerie fotografii, ale i muzea. Takim, istniejącym od kilkunastu lat muzeum fotograficznym (Fotografijos Muziejus) jest placówka w Szawlach (po litewsku Siauliai).
Szawle (Siauliai) Litwa, Muzeum Fotografii, wnętrze. Fot.Marek Grygiel
Muzeum to powstało na bazie zbiorów kolekcjonerskich gromadzonych z wielką pasją przez znanego na Litwie animatora fotografii Antanasa Dilysa. W części budynku, w którym mieściło się uprzednio biuro projektowe, na dwóch poziomach urządzono sale wystawowe. Na najwyższym piętrze jest odtworzone atelier fotograficzne ze szklanym dachem pod którym ustawiono stary drewniany aparat na klisze szklane. W pozostałych salach są gabloty mieszczące stary, zabytkowy sprzęt fotograficzny, wszelkiego rodzaju aparaty, instrumenty, pudełka po błonach i płytkach szklanych a nawet metalowe niewielkich rozmiarów kuwety. Są również dyplomy, dokumenty i archiwalne fotografie, zarówno z okolicznych zakładów rzemieślniczych jak i również zdjęcia wykonywane przez bardziej świadomych twórców fotografii okresu międzywojennego, np. znanego fotografa- etnografa Balysa Buracasa (1897 - 1972), który zdobywał liczne nagrody w międzynarodowych salonach i konkursach.
Jedna z gablot poświęcona jest Janowi Bułhakowi. Można w niej odnaleźć oryginalne listy pisane ręką mistrza na firmowym papierze z nadrukiem w rogu : "ARTISTE PHOTOGRAPHE, PICTORIAL PHOTOGRAPHER, WILNO, Orzeszkowej 3, tel. 9-68".
Gablota poświęcona Janowi Bułhakowi w Muzeum Fotografii w Szawlach (Litwa).
Fot.Marek Grygiel
Piętro niżej umieszczono sale wystaw czasowych. Prezentowana jest tutaj fotografia współczesna, zarówno litewska jak i z innych krajów. W tej chwili muzeum prezentuje prace młodego francuskiego fotografa, Erica Uazzolera, dokumentujące życie młodych ludzi będących kalekami.
Działalność Muzeum to nie tylko wystawy. Organizowane są także sympozja. Jedno z ostatnich poświęcone było ocenie i krytyce wydanej w 1996 roku "Historii Fotografii Litewskiej 1854 - 1940" napisanej przez Virgilijusa Juodakisa. Książce kontrowersyjnej w ocenie samych Litwinów, na której wydanie autor czekał 10 lat i co doprowadziło podobno do wytoczenia procesu wydawcy.
Dyrektor muzeum fotografii w Szawlach, Regina Sulskyte, należy do młodszego pokolenia pracowników naukowych. Wraz z pracownikami merytorycznymi muzeum np. Ireną Rocyte oraz z pomocą miejscowego środowiska fotografów (np. Aleksandrasa Ostasenkovasa) ma ambicję stworzenia muzeum nowoczesnego, w którym prezentacji współczesnej fotografii towarzyszyłaby teoretyczna refleksja nad najnowszymi zagadnieniami sztuki współczesnej. Tak więc już w maju odbędzie się kolejne sympozjum naukowe z cyklu "Fotografia. Dziedzictwo i teraźniejszość - historia fotografii i postmodernizm". Niewykluczone, że w sympozjum tym wezmą udział krytycy i teoretycy fotografii z Polski. We wrześniu 1998 roku planowana jest również wystawa kilku fotografów z Polski przygotowywana przez Centrum Sztuki Współczesnej i Małą Galerię w Warszawie.
Pomnik Łucznika w Szawlach (Siauliai) Litwa,
(od słowa "łucznik" miasto wzięło nazwę - pomnik wystawiony na 600-lecie miasta, obchodzone w 1986 roku). Fot.Marek Grygiel, 23 stycznia 1998 r.
W ostatnim numerze litewskiego pisma "Vyzdys - foto video" ("Źrenica - foto video") Regina Sulskyte zamieściła artykuł omawiający działalność kilku polskich twórców, m.in. Natalii LL i Józefa Robakowskiego. Jest rzeczą niezwykle cenną, by współczesna fotografia polska zaistniała na Litwie nie tylko w Wilnie i w Kownie, tak jak to było dotychczas. Muzeum Fotograficzne w Szawlach jest odpowiednim miejscem, by wymianę fotograficzną z Litwą ponownie ożywić i nadać jej bardziej współczesny charakter.
Copyright © 1997-2012 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2012 Zeta-Media Inc.
e-mail: fti@zeta-media.com
