Musta Taide 4/2001
Siła fotograficznego obrazu
Okładka Musta Taide nr 4/2001
RADYCJA fotografii portretowej jest silnie związana z fotografią policyjną. Ta prosta konstatacja nie jest jedyną i tak trafną, jaka pojawia się na łamach kolejnego numeru (4/2001) fińskiego pisma MUSTA TAIDE, tym razem mającego formę niedużej książeczki.
Całość została napisana przez Santeri Tuori w formie eseju. Punktem wyjścia jest zagadnienie użycia przez władze policyjne i więzienne na początku XX wieku fotografii do celów identyfikacyjnych.
We Francji nastąpiło to znacznie wcześniej bo już ok. 1840 roku, czyli niemal natychmiast gdy tylko fotografia pojawiła się w szerszym użyciu. W innych krajach - znacznie później, ok. lat 80. XIX wieku. Fotografia pozwalała policji dokumentować wizerunki osób wchodzących w konflikt z prawem, by później móc kontrolować ich dalsze poczynania.
Inny aspekt to relacje jakie zachodzą w samej fotografii. Nawiązując do koncepcji francuskiego filozofa Michela Foucault autor eseju potwierdza prekursorstwo i ogromną siłę fotografii policyjnej jako fotografii, która w pewnym sensie wyprzedziła klasycznie rozumianą fotografię portretową. Są również omówione koncepcje Alphonsa Bertillona, który pierwszy opracował system identyfikacji osób. Ten system był kombinacją fotografii, pomiarów antropometrycznych, danych statystycznych.
Innym twórcą systemu identyfikacyjnego był Francis Galton, który większy nacisk kładł na odczytywanie danych z "powierzchni ciała". Tak więc fotografia mogła służyć jako wizerunek ciała - najlepiej twarzy dostarczającej najwięcej informacji.
Teorie te leżały u praktyk policji fińskiej, która już od 1880 roku rejestrowała świat przestępczy za pomocą fotografii.
W 1909 roku w Helsinkach istniał już specjalny wydział w departamencie policji efektywnie wykorzystujący możliwości fotografii. W pracy Tuori reprodukowane są liczne zdjęcia jakie wykonywano wśród przestępczego światka szybko rozrastającego się portowego miasta jakim stawały się Helsinki. Ten rodzaj konsekwentnego zapisu pewnej grupy społecznej stał się zarazem częścią obrazu całego społeczeństwa, a fotografia stała się czynnikiem integrującym państwo, dającym mu siłę i kontrolę oraz możliwość formowania się współczesnego obywatela.
Stąd być może tytuł całego eseju "Vallan kuva" - "Pictures of power".
Podziwu godne jest z jaką swobodą pismo Musta Taide wydaje bardzo ciekawe kolejne numery dotyczące nie tylko fotografii artystycznej ale również historycznej tym razem o charakterze socjologicznym. Okazuje się raz jeszcze, że fotografia od początków swego istnienia jest bardzo związana z życiem społecznym , nawet jeśli wspomaga ciemniejsze jego strony.
mg
str 24: Prostituoituja, KA
str 25: Pieni valokuvakirjasto 3
MUSTA TAIDE 4/2001
str 34: Tilapasvakaita, KA Bd 29
str 35: Pieni valokuvalirjasto 3
MUSTA TAIDE 4/2001
Poprzednio w fotoTAPECIE:
Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.
12 - 11 - 01
