Albumy fotografii Johna Demosa

 

TWÓRCZOŚĆ Johna Demosa należy bez wątpienia do tzw. fotografii humanistycznej, przywodząc na myśl tak oczywiste nazwiska jak Henri Cartier-Bresson czy Josef Koudelka. Właśnie z tymi fotografami łączy go zarówno zainteresowanie człowiekiem jak i wysmakowana estetyka jego zdjęć. Demos nie jest jednak, jak niektórzy epigoni Cartier-Bressona, dogmatycznym wyznawcą pogoni za "decydującym momentem" (rozumianym w płytki sposób) dla uzyskania specyficznego, nieco surrealistycznego efektu zamrożenia. Poszukiwanie czystości kadru (w czym pomocne jest słońce Grecji) i kompozycji spajającej wszystkie jego elementy nie odbywa się kosztem zamazania rzeczywistego znaczenia i kontekstu sceny.

Zatrzymane w pół kroku postacie jednak dokądś zmierzają i widz wie, dokąd. Wie, że uczestniczą w procesji czy pielgrzymce również dlatego, że fotograf prezentuje w tym albumie nie tylko takie kadry, które są dla niego charakterystyczne, są "jego". Nie waha się rozszerzyć pole widzenia, pokazując być może tych samych ludzi w sytuacjach nie wyabstrahowanych, zwykłych, w tawernach, na pikniku, podczas pogrzebu. Ci sami ludzie, których sylwetki mają pełnić rolę, jaką Steichen nadawał chmurom w swoich "Ekwiwalentach", pojawiają się (albo możemy to założyć) na innych zdjęciach jako bardzo konkretne osoby.

Pokazana w albumie "Cienie ciszy" prowincjonalna Grecja bywa w sposób wyidealizowany piękna i zupełnie zwykła, ale szczególną wartością fotografii Johna Demosa jest połączenie niezwykle wysokiego poziomu estetycznego z doskonale widoczną sympatią do fotografowanych ludzi i krajobrazów. Jest wyraźnie twórcą, któremu zależy przede wszystkim na prezentacji jakiejś sprawy i który dla osiągnięcia tego celu potrafi dobrać odpowiednie środki.

Natomiast fotografie z serii albańskiej, z przedmową Ismaila Kadare, wybitnego pisarza laureata nagrody Man Booker International, to reportaż w ścisłym tego słowa znaczeniu. Demos fotografuje okres natężenia fali nielegalnej emigracji po 1990 roku, jaka nastąpiła z Albanii przez Włochy do Niemiec. Wtedy to setki młodych Albńczyków przeprawiało się przez Morze Śródziemne do Włoch poczym  z Bari czy Brindisi wyjeżdżali do Niemiec w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Błyskotliwość i refleks z jakim Demos fotografuje te dosyć żywiołowe wydarzenia, stawiają go w rzędzie najwybitniejszych fotografów uprawiających rodzaj fotograficznego dziennikarstwa. Zdjęcia zebrane w jednym albumie zostały opublikowane dopiero w 2008 roku, ale nic nie straciły na swojej autentyczności i świeżości.

KW, MG

 

---

Spis treści

Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.