Janusz Połom: Tylko to, co ważne...
„Nie jestem twórcą jakiegoś jednego określonego nurtu w fotografii. W ciągu kilkudziesięciu lat pracy interesowały mnie różne gatunki, tematy, techniki, formy (…) Dziś pozwalam sobie na jeszcze większą niezależność – fotografuję tylko to, co tu i teraz jest dla mnie ważne”.
Tak zaczyna tekst do swojej monografii "Na 275. kilometrze" Janusz Połom, twórca, który ma już za sobą znaczący dorobek w dziedzinie sztuk wizualnych, gdzie fotografia zajmuje bardzo ważne miejsce, bo to od niej zaczęła się jego trwała przygoda ze sztuką.
Monografia ta ukazała się z okazji jego wystawy pt. „Pejzaż w zagrożeniu” w olsztyńskim BWA w styczniu 2016 roku i obok relacji z wystawy zawiera wybór zdjęć z najważniejszych cykli jego twórczości.
Zainteresowania otaczającym krajobrazem wynikające z racji zamieszkania na Warmii powodują, że natura odgrywa w ostatnich pracach artysty dominującą rolę.
Dowodem na to jest również jego indywidualna wystawa – instalacja pt. „Leśny całun”, jaka została zaprezentowana w ubiegłym roku w ramach festiwalu Interphoto w Białymstoku w galerii R5.
Głównym problemem w ostatnich realizacjach Janusza Połoma jest zagrożenie, jakie człowiek czyni przyrodzie. Filmy video, z całą brutalną siłą prostego dokumentu objawiają niszczycielskie działania cywilizacji w imię nie do końca jasno określonych celów obliczonych na zysk materialny. Wycinanie lasów, zjawisko, które tak silnie odbiło się w ostatniej debacie publicznej z powodu wyrębów w Puszczy Białowieskiej, jest tylko jednym z elementów całego szeregu niekorzystnych zmian cywilizacyjnych.
Janusz Połom, „Znikąd donikąd” / „From nowhere to nowhere”, Studio AB Agencja Fotograficzno-Wydawnicza, 2013, ISBN 978-83-936476-0-6
Krajobraz jest również bohaterem wcześniejszej wystawy i albumu pt. „Znikąd donikąd”. W cyklu zdjęć „Pejzaż z wędrowcem” artysta fotografuje się na ogromnych przestrzeniach pól i łąk, gdzie jego najczęściej zminiaturyzowana odległościami sylwetka w charakterystycznym kapeluszu uzmysławia nam bezkres, równowagę i harmonię ziemi i nieba. Podobnie jest w serii minimalistycznych zdjęć z cyklu „Śnieżna Cisza” .
W obydwu tych publikacjach są części, gdzie artysta prezentuje swoje wcześniejsze prace, ale o odmiennym już charakterze, jak np. zdjęcia wykonane w Meksyku, czy stały cykl fotografii pt. „Moje obejście”, w którym rejestruje codzienną rzeczywistość swojego domu.
Na szczególną uwagę zasługują zdjęcia, jakie artysta wykonał we wczesnym okresie twórczości, poddany zapewne wpływom ówczesnych trentów fotografii konceptualnej. Seria „Drogi księżyca” z 1980 roku to odmienna interpretacja zapisu faz księżyca od tej, jaką mniej więcej w tym samym czasie zrealizował Krzysztof Wojciechowski, a cykl ”Kamera pióro” 1980-1987, tryptykowe zestawy analogowych zapisów świetlnych przywołują na myśl prace Antoniego Mikołajczyka czy Stefana Wojneckiego z lat 80. ub. wieku.
Janusz Połom, „Za kurtyną lasu” „Behind the Curtain of Forest”, 2013-2017.,DVD/PAL
Nie sposób w kilku zdaniach opisać różnorodność zainteresowań artysty, która w skrótowej formie wybranych fotografii jest odnotowana w obydwu publikacjach.
Dla uzupełnienia dodać do tego jeszcze należy realizacje video ("Za kurtyną lasu 2013-2017"), które w ostatnich pracach ściśle wiążą się z fotografią.
„Janusz Połom jest twórcą obrazów, ale jest również ich częścią, niezależnie czy są to obrazy stałe, czy poruszające się. Być może są to topografie melancholii (…) które w sposób magiczny go wzywają i materializują się raz za razem w tym bycie ponadczasowym, którym jest sam fotograf: model i demiurg, gospodarz i gość, bohater zdarzeń i ich świadek”. Prace Janusza Połoma „pokazują nam artystę w pełni panującego nad swoją inteligencją twórczą”, napisał filmowiec Juan Pablo Villaseor we wstępie do pierwszego albumu i jak się wydaje dobrze uchwycił stosunek autora do codziennej i ostatnio naznaczonej wyzwaniami trudnej rzeczywistości.
Marek Grygiel
Janusz Połom
Absolwent Wydziału Operatorskiego i Realizacji Telewizyjnej oraz Wydziału Reżyserii PWSFTviT w Łodzi. Wykładowca, a w latach 1981–1984 dziekan Wydziału Operatorskiego i Realizacji Telewizyjnej tejże uczelni. W latach 1971–1976 należał do Warsztatu Formy Filmowej przy PWSFTviT.
Po ukończeniu studiów pracował jako operator filmowy w WFO i SMFF SE-MA-FOR, w którym wyreżyserował kilka filmów krótkometrażowych. Jako fotografik wystawiał swoje prace na Biennale de Paris w 1982 r, a w 1983 r. uczestniczył, jako jeden z 75 artystów polskich XX wieku, w największej wystawie polskiej sztuki współczesnej „Presences Polonaises – l’ art. Vivant autour du Musée de Lodz” w Centrum Georges Pompidou w Paryżu.
W roku 1986 Połom wyemigrował do Kanady, a następnie do Meksyku, gdzie wykładał w Centro de Capacitación Cinematografica. Tam też zrealizował szereg wystaw, m.in.: w Centro Naciónal de las Artes, Casa de La Cultura Coyacan w 1998 r, Galerii „El Atrio” – w ramach Festiwalu Fotograficznego „Fotoseptiembre”, w 1998 r. i in. W Kanadzie wystawiał w Montréalu w Galerii Entre - Cadre” i Centre culturel Henri-Lemieux La Salle.
Dwukrotnie, w latach 90 wystawiał swoje prace fotograficzne w Muzeum Kinematografii w Łodzi, a w 2000 r. – w Muzeum Miasta Łodzi. Ostatnio wystawiał indywidualnie m.in. w Muzeum Kinematografii w Łodzi, Galerii 2b w Warszawie (2012 r.), Galerie Rathaus w Wassenbergu (2014 r.) i Galerii BWA w Olsztynie (2015 r.). W roku 2014 uczestniczył w wystawie „Kosmos wzywa!” w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki. W 2016 prezentował multimedialną wystawę „Pejzaż w zagrożeniu” w BWA w Olsztynie. W marcu br. Wystawiał w Galerii Imaginarium ŁDK w Łodzi. Jest autorem 2 monografii: „Znikąd donikąd” i „Na 275. Kilometrze”.
Jest profesorem uniwersyteckim, wykłada fotografię w Instytucie Sztuk Pięknych na Wydziale Sztuki UWM.
(info o autorze za INTERPHOTO 2017)
Zobacz też:
Poprzednio w FOTOTAPECIE m.in.:
Copyright © 1997-2025 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2025 Zeta-Media Inc.