Znaki zmiany: Fotografia Krzysztofa Wojciechowskiego
z lat 80-tych w kalendarzu „Ikony zwycięstwa”

Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa


OD POCZĄTKU swojego istnienia jedną z podstawowych funkcji fotografii było rejstrowanie i opisywanie zjawisk polityczno-społecznych. Wśród fotografii dokumentalnej, która dominuje w galeriach i prasie fotograficznej ostatnich kilku lat, niewiele miejsca poświęca się fotografii z okresu Solidarności i stanu wojennego, krótkiego, ale niezwykle znaczącego okresu w najnowszej historii Polski. Dwudziesta piąta rocznica powstania Solidarności stworzyła okazję aby przypomnieć publiczności fotografię z lat 80-tych. Przy okazji zorganizowanej przez Stowarzyszenie STEP prowadzonej przez Józefa Żuka Piwkowskiego i Klarę Kopcińską wystawę Ikony zwycięstwa, prezentującą sztukę tego okresu, został wydany kalendarz na lata 2006/2007, zawierający także równoległe kalendarium z okresu „karnawału pierwszej Solidarności“ od lipca 1980 do grudnia 1981 kiedy to wprowadzono stan wojenny. Uzupełniony informacjami dotyczącymi wydarzeń z okresu Solidarności – takich jak protesty, strajki i inne formy nacisku na władzę, a także działania aparatu władzy próbującego przeciwstawić się wzmagającej fali organizującego się społecznego protestu - publikacja ta uzmysławia jak pełen napięć, ekscytacji, i dramatycznych wydarzeń był ten okres. Fragmenty tekstów Majora Frydrycha i Ryszarda Grzyba, dodają wymiaru osobistego przeżywania tych wydarzeń. Czarno-białe fotografie Krzysztofa Wojciechowskiego pokazują klimat lat 80-tych i uzmysławiają kompleksowość napięć społeczno politycznych tego okresu, a także poczucie humoru i absurdu charakterystyczne dla tej epoki. Tematem zajmujących prawe strony kalendarza zdjęć jest sztuka ulicy, swoiste grafitti, jakim były hasła, fragmenty tekstów i rysunków na ulicach Warszawy w latach Solidarności i stanu wojennego. W okresie burzliwych przemian społeczno politycznych i restrykcyjnej cenzury odgrywały one ważną rolę w narastającym oporze przeciwko komunistycznej władzy i służyły jako termometr temperatury społecznej.


Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa
Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa
Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa
Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa

Zaletą przedstawienia tych zdjęć w formie książkowego kalendarza jest możliwość pokazania ich znacznej ilości. Około 150 fotografii świadczy o systematyczności z jaką Wojciechowski dokumentował ówczesne graffiti. Pozwala także na pokazanie wielorakości form i treści istniejących znaków, od dużych namalowanych na murach haseł przez pojawiające się wszędzie znaki Polski Walczącej, do dyskretnych form znajdowanych w niespodziewanych miejscach – jak hasła wpisane w rozkład jazdy autobusów na przystanku lub na skrzynce pocztowej, swastyki na ulotkach wyborczych, przylepione do ścian budynków kawałki kartek nabazgranymi napisami czy pięknie wykaligrafowane na parapecie kredą hasło „Precz z PZPR”. Zdjęcia śladów po zamalowanych napisach, plam, które często posłużyły jako tło dla nowych haseł i znaków, dowodzi uporczywości obu stron konfliktu i ukazuje dynamikę procesu jakim było pisanie, zamazywanie, naklejanie, zrywanie, dopisywanie się na istniejących znakach i plakatach itp. To fotograficzne compendium haseł i znaków ulicy z lat 80-tych konsekwentnie wpisuje się w tematykę innych fotografii Wojciechowskiego, który od lat dokumentuje znaki – często zawarte w niepozornych elementach codziennego otoczenia, które nabierają niespodziewanych znaczeń zaczynając mówić niemym językiem symbolu. Z poczuciem humoru i sobie właściwym dokumentalnym minimalizmem Wojciechowski pokazuje to, co w naszym otoczeniu niepozorne i znaczące a także paradoksy wynikające z nawarstwienia i współistnienia znaków w jakie obfituje otaczająca nas rzeczywistość.

Basia Sokołowska

Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa
Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa
Krzysztof Wojciechowski: z kalendarza Ikony zwycięstwa

W FOTOTAPECIE poprzednio m.in.:

 

Zobacz też:

 

 

 


Spis treści

Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.