Die Nacht der Blauen Bücher. Zehn Jahre edition.fotoTAPETA.
Lothar Quinkenstein, Andrzej Kopacki, Ostap Slyvynsky Marlena Breuer, Claudia Dathe, Jakob Waloszczyk, Tadeusz Rolke, Andreas Rostek, Bernd Karwen.
Polnisches Institut
Markt 10, 04109 Lepizig
25.03.2017
Tadeusz Rolke
Fotograf, Zeitgenosse, Spurensucher
Polnisches Institut
Markt 10, 04109 Lepizig
23.03. – 24.04.2017.
Die Lange Nacht der blauen Bücher
Buchhändlerkeller, Carmerstr. 1, Berlin-Charlottenburg
28.04.2017
10 lat wydawnictwa edition.fotoTAPETA
Przychodzi czas spojrzenia za siebie, by podsumować to, do czego się dążyło i co składało się na twórczą drogę przez minione lata. Taka tendencja jest zauważalna szczególnie wtedy, gdy zamyka się jakaś epoka, gdy staramy się podsumować nasze dokonania, osiągnięcia i umieścić je na osi tak szybko mijającego czasu.
W lutym obchodziliśmy 20-lecie istnienia Fototapety w sieci. Z kolei w marcu 10 lat skończyło edition.fotoTAPETA. Wydawnictwo to założył Andreas Rostek z Berlina przy udziale swojej żony Dagmar Engel. Do współpracy zaprosił Tadeusza Rolke i Marka Grygla. Przez pierwszy okres dwóch-trzech lat działało jako wydawnictwo niemiecko – polskie. Tytuł zawiera w nazwie słowo FOTOTAPETA, bowiem w początkowych założeniach fotografia miała odgrywać w nim równorzędną rolę w stosunku to tekstu pisanego. Udało się to zrealizować w kilku pierwszych wydanych książkach m. in. w „Tu byliśmy” Simona Shamy i Tadeusza Rolke (z fragmentami tekstów Abrahama Joshui Heschela), w książce publicystycznej Guntera Hoffmana i Adama Krzemińskiego z fotografiami Dirka Reinartza i Łukasza Trzcińskiego, w książce ukraińskiego pisarza i poety Sierhija Żadana z fotografiami Jacka Dziaczkowskiego, w książce opowiadań samego wydawcy ( bo warto wspomnieć, że Andreas Rostek jest też dziennikarzem i pisarzem) „O wojnach” ze znakomitymi fotografiami zmarłego niedawno Krzysztofa Millera. Do najbardziej okazałych zaliczyć można fotograficzny album Chrisa Niedenthala.
Następnie Andreas Rostek z powodów ekonomiczno-organizacyjnych i głównie niedostatków dystrybucji kontynuował już sam działalność wydawnictwa zmniejszając nieco udział fotografii, ale za to powiększając ofertę wydawnictwa. Skoncentrował się na nieco mniejszych formach, ale książki zachowały nadal bardzo atrakcyjną i spójną szatę graficzną, której twórczynią od początków aż do dzisiaj jest Gisela Kirschberg.
Zaczynając działalność wydawniczą Andreas Rostek kierował swoje zainteresowania w stronę krajów Europy wschodniej i południowej. Sam spędził kila lat we Włoszech, w Polsce bywał wielokrotnie już od końca lat 80. gdzie przyjaźniąc się z Tadeuszem Rolke poznawał kraj i jego skomplikowaną, bogatą historię. Stąd w ofercie edition.fotoTAPETA są tak liczne pozycje wiążące się zarówno z Polską i Włochami jaki i pozycje autorów z Rosji, Białorusi czy Ukrainy. Bardzo interesujące i ważne dla czytelnika niemieckiego są starannie przygotowywane przekłady polskich autorów takich jak Miron Białoszewski, Witold Gombrowicz, Stefan Chwin, czy Tomasz Łubieński.
W ostatnich miesiącach zainteresowania wydawnictwa edition.fotoTapeta rozszerzyły się również na poezję i tak powstaje nowa, bardzo ambitna seria poetycka. Właśnie ukazały się dwa tomiki: Andrzeja Kopackiego z Warszawy i ukraińskiego poety Ostapa Slywinsky’ego ze Lwowa.
To właśnie ci poeci zostali zaproszeni do Lipska, gdzie podczas odbywających się targów książki czytali wraz z udziałem krytyków i tłumaczy swoje wiersze. Cała jubileuszowa impreza odbyła się 25 marca w Instytucie Polskim w Lipsku, który pod bardzo kompetentnym kierownictwem Bernda Karwana promuje sztukę i literaturę polską. Jubileuszowy wieczór literacki edition.fotoTAPETY odbył się równocześnie z otwarciem wystawy fotografii Tadeusza Rolke, która została przygotowana przy współpracy z warszawska galerią Le Guern. Tadeusz Rolke podzielił się również wspomnieniami dotyczącymi tych zdjęć i opowiadał również w rozmowie z Andreasem Rostkiem o ich dawniejszych podróżach i wspólnych projektach artystycznych.
Vom Reisen Ein FotojournalEDITONfrölich, Berlin
ISBN 978-3-98165537-7-9
Targi książki w Lipsku maja swoją ugruntowaną renomę, toteż stoisko edition.fotoTAPETY prezentowało się okazale z dominującym ciemnoniebieskim kolorem (hasłem reklamowym jest „Lesen Sie blau” co w dowolnym tłumaczeniu brzmi „Czytajcie na niebiesko”). Tuż obok, a właściwie prawie wspólnie prezentowało swoje produkty również niewielkie, można powiedzieć jednoosobowe wydawnictwo EDIATIONfrőlich. Uwagę przykuwał tam niewielki, bardzo interesujący album fotograficzny „Vom Reisen. Ein Fotojournal”. Autorka, Regelindis Westphal, oparła go na prostym pomyśle: do wybranych starannie zdjęć udostępnionych przez agencję akg-images obejmujących okres od lat 30. do 90. ub. wieku na każdej przeciwległej stronie umieszczono fragment z dzieła literackiego. Obok zdjęć typowo agencyjnych, anonimowych trafiają się nazwiska z „pierwszej półki” (Paula Almassy’ego, Jeana Dieuzaide, Ericha Lessing) podobnie jak i nazwiska autorów literackich utworów poświęconych podróżom (Marcela Prousta, Oscara Wilde, André Gide’a, Max Fritscha, Arthur Schopenhauera). Album bardzo nostalgiczny, z lekkim wstępem Kurta Tucholsky’ego. Ogląda się tę uroczą publikację z ogromną przyjemnością i poczuciem, że podróżowanie może być sztuką samą w sobie i to w różnych wymiarach. Dopełnieniem zainteresowań fotograficznych tego malutkiego wydawnictwa jest również ciekawy kalendarz na 2017 rok w którym świetnie wydrukowane fotografie ilustrują każdy mijający tydzień.
Zainteresowanie fotografią na targach, które są być może jednymi z największych w Europie jest ogromne. Na wielu stoiskach spotkać można wielkie nazwiska z historii fotografii wydane we wspaniałych albumach (np. Taschena), a także zupełnie nieznanych twórców, którzy fotografię umieszczają na specjalnych kartach pocztowych, zakładkach, gadżetach.
Wracając do wydawnictwa edition.fotoTAPETA: druga część jubileuszu 10-lecia istnienia odbyła się tym razem w Berlinie nieomal miesiąc później. W atrakcyjnie położonym w dzielnicy Charlottenburg lokalu księgarzy niemieckich Buchhändlerkeller miało miejsce kolejne uroczyste spotkanie, również w otoczeniu fotografii Tadeusza Rolke. Tym razem Andreas Rostek zaprosił pisarzy i tłumaczy, którzy czytali fragmenty wydanych książek. Sophie Lichtenstein zaprezentowała fragment przetłumaczonej przez siebie z języka jidisz książki Moyshe Kulbaka, Gunter Hofmann mówił o relacjach niemiecko-polskich, Dagmar Engel brawurowo przeczytała fragmenty powieści Nino Vetri, Jürgen Stelling czytał swe miniatury, a Otto Kühl swoje tłumaczenia prozy Witolda Gombrowicza.
Tak więc 10-lecie edition.fotoTAPETA miało swoją kulminację. Jego zasługi dla lepszego poznawania się sąsiadów, przybliżania kultury i historii krajów Europy jest nie do przecenienia. Wszystko to za sprawą ogromnej pasji Andreasa Rostka, który w obszernym, całostronicowym wywiadzie przeprowadzonym z nim przez Arno Wiedmanna na łamach Franfurter Rundschau powiedział, że swoją działalnością wydawniczą chce dosięgnąć prawdziwej historii poprzez opowiadane historie, bez wskazywania jej palcem. Twardo, jasno i klarownie . To ambitne założenie i biorąc pod uwagę dotychczasowe osiągnięcia, trzeba przyznać, że bardzo udane.
Marek Grygiel
W FOTOTAPECIE poprzednio m.in.:
- Pierwsze trzy tomy edition.fotoTAPETA (2007)
- Najnowsze książki edition.fotoTAPETA (2009)
- Wieczór autorski Serhija Żadana "Odsetek samobójstw wśród klaunów" (2010)
Zobacz też:
- Witryna www edition.fotoTAPETA
- edition.fotoTAPETA na Facebook
- „Ich mag dieses Buch sehr. Offenbar als einziger Hierzulande“ - wywiad z Andreasem Rortkiem w Frankfurter Rundschau (22/23 kwietnia 2017)
- Instytut Polski w Lipsku
Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.