Galeria Asymetria
Warszawa, ul. Nowogrodzka 18a m. 8
Otwarcie 15 lipca o godzinie 19.00.

 

 

Krzysztof Wojciechowski: Rejs na Księżyc

NAJWIĘKSZE dokonanie człowieka w historii ludzkości - tak niekiedy określa się to epokowe wydarzenie, jakim bez wątpienia było lądowanie człowieka na Księżycu.  Już w maju 1961 roku, w miesiąc po historycznym pobycie na orbicie okołoziemskiej pierwszego kosmonauty, Jurija Gagarina, ówczesny prezydent USA, John F. Kennedy, złożył obietnicę, że do końca dekady Amerykanin postawi swoją stopę na Księżycu. I mimo, że tego nie doczekał, tak się stało. Rozpoczęty w latach 60. specjalny program  kosmiczny Apollo został zwieńczony wystrzeleniem  16 lipca 1969 roku statku kosmicznego Apollo 11 z trzema astronautami. Dowódca tej załogi, Neil Armstrong, był tym, który pierwszy postawił stopę na srebrnej planecie mówiąc: "Ten mały krok człowieka jest wielkim krokiem ludzkości." Był 21 lipca, godzina 2:56 czasu Greenwich.

Wydarzenie to zainspirowało Krzysztofa Wojciechowskiego do wykonania serii zdjęć, prosto z ekranu telewizora. Fascynacja dokumentowaniem tego, co się dzieje istotnego, tego co nawet w tak niedoskonałej i formie i w nienajlepszej jakości technicznej  przetrwa ewentualnie na przyszłość, było może niezbyt odkrywczą metodą, ale w czasach gdy nie istniał Internet,  dawało szansę na zatrzymanie tego wydarzenia w postaci wizualnego trwałego w miarę zapisu.

O tym, że ten zapis ma wartość nie tylko czysto sentymentalną, Krzysztof Wojciechowski zorientował się kiedy przeglądając swoje archiwum negatywów i natknął się na zdjęcia z innego cyklu, również będące dokumentalnym zapisem z odległych czasów.
Fotografował sesję castingową do kultowego już dzisiaj filmu Marka Piwowskiego "Rejs". Kiedy przed kilkoma miesiącami  wykonał kilka odbitek, na jednej z nich zauważył postać, która oczekując na przesłuchanie czytała gazetę a w niej widoczny był nagłówek jednego z większych artykułów - była to  informacja o locie na Księżyc amerykańskiej załogi Apollo 11.

Po dokonaniu niezbędnej selekcji postanowił zestawić te dwa cykle zdjęć: dokumentację z lądowania na Księżycu i casting do filmu. Elementem łączącym te dwa jakże odległe do siebie wydarzenia stała się nieomal wspólna  data powstania. Seria zdjęć  z castingu musiała być wykonana w dzień albo dwa po wylądowaniu Apolla.

"Fotografia nie jest czynnością mechaniczną, tylko procesem twórczym, a miliony ludzi w sposób absolutnie mechaniczny notuje sobie jakieś obrazki..w pewnym momencie to wychodzi poza dokument i może stać się dziełem sztuki" - jak mówi jeden ze znanych artystów fotografii *

Wydaje się, że taki proces jest udziałem wielu z pozoru niewinnych projektów, które wraz z upływem czasu nabierają dodatkowego znaczenia i wartości. Tak stało się z lądowaniem na Księżycu i z filmem Rejs - mimo, że porównywanie tych wydarzeń i ich znaczenia dla historii i kultury może  wydawać się zamierzeniem ryzykownym i pozbawionym sensu. Fotografia jednakże, kierując nasze odczucia i  fragmenty wspomnień w przeszłość, może z tej przeszłości wyłonić to, co wtedy nie wydawało nam się ważne i istotne. Taka archeologia fotografii dająca pole bardzo szerokiej interpretacji minionych wydarzeń  zarówno w sferze socjologii kultury jak i w odczuwaniu zwykłej egzystencji mijających dni pozwala na odnalezienie wyjątkowości chwili, zarówno w wydarzeniu o skali globalnej (lądowanie na Księżycu) jak lokalnym, którego rejestratorem wtedy (może jednak nieco mimowolnym) był autor. Tym większą ma teraz satysfakcję mogąc podzielić się z nami tym, jak to wtedy odczuwał i w jakim stopniu determinowało to również jego ówczesną fotograficzną twórczość.

Wszystkie odbitki na wystawie zostały wykonane przez autora współcześnie metodą analogową z oryginalnych negatywów (1969 r.) w ciemni na papierze fotograficznym (brom) z użyciem tradycyjnych procesów chemicznych.

MG

* "Widziane w obiektywie - rozmowa z Tadeuszem Rolke.", Kurier Warszawski nr 7 (14) czerwiec 2009

 

Rejs na Księżyc. W 40 rocznicę lądowania człowieka na Księżycu.

PROJEKT jest wynikiem "fotografowania po fotografowaniu" jakim jest przeszukiwanie archiwum fotograficznego. Przeglądając swoje wczesne negatywy postanowiłem wreszcie po blisko 40 latach zrobić powiększenia z kilkunastu negatywów, jakie naświetliłem w 1969 roku podczas naboru statystów do filmu "Rejs" Marka Piwowskiego. Wcześniej powiększyłem tylko jedno czy dwa zdjęcia. Po zrobieniu odbitek okazało się, że dużą część kadru jednego ze zdjęć zajmuje gazeta z nagłówkiem "Apollo 11 wraca na Ziemię". To pozwoliło określić dokładną datę wydarzenia (23.07.1969) i przypomniało mi, że dwa dni wcześniej, w nocy, fotografowałem "na żywo" z ekranu telewizora lądowanie Apollo 11 na Księżycu, notując dokładny czas powstawania kolejnych zdjęć.

Zestawienie dwóch tak oczywiście nieprzystających serii może być okazją do zastanowienia się nad obecnością w świadomości społecznej, po 40 latach, dwóch faktów: jednego z dziedziny kultury i drugiego z dziedziny techniki i do zadania pytania, czy rzeczywiście tego małego kroku człowieka, który może być wielkim skokiem dla ludzkości należy zawsze  oczekiwać wśród rozwiązań technologicznych.

K.W.

W FOTOTAPECIE poprzednio m.in.:

• Krzysztof Wojciechowski: Parabolae, wystawa w Galerii Fotografii PaCamera w Suwałkach, 1997 r.
• Krzysztof Wojciechowski: "Barwy walki. Pewna kolekcja krawatów", wystawa w Małej Galerii ZPAF-CSW w Warszawie, czerwiec 1999 r.
• Krzysztof Wojciechowski: "Historie lewantyńskie", wystawa w Małej Galerii ZPAF-CSW w Warszawie, wrzesień 2002 r.
• Krzysztof Wojciechowski: "Musica Muta", wystawa w Małlej Galerii ZPAF-CSW w Warszawie, marzec-kwiecień 2005 r.
• "Tytuł Roboczy", numery 11 i 12-13/2006
• Znaki zmiany: Fotografia Krzysztofa Wojciechowskiego z lat 80-tych w kalendarzu "Ikony zwycięstwa" (2007)

 

Zobacz też:

• Galeria Asymetria, Warszawa

 

 

---

Spis treści

Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.