Mala Galeria (logo)

Mała Galeria ZPAF/CSW
Plac Zamkowy 8, Warszawa
8 maja - 1 czerwca 2001 r.

 

 

Wojciech Wilczyk: z wysokosci

 

Wojciech Wilczyk, seria "Z wysokości", Mała Galeria ZPAF/CSW, maj 2001

 

Marcin Sendecki
Z wysokości

Z wysokości drugiego piętra widać parking, wieżyczki
cerkwi i łuski tynku na ciele zmieniających skórę
bloków, dalej, za ścianą, ludzie przemierzający ulice
połykają sylaby, wstążka deszczu zaciska się na krtani,
schodząc widzisz dzieci wbiegające w obręcz kałuży, krople
na ich spoconych twarzach i słyszysz, już za plecami, komendy
siedmioletniego dowódcy, dalej, zatrzymujesz się, płótno
parasola, dotknięte od dołu, przemaka, mokre włosy krzepną,
ukryty w kurtce wilgotny banknot z Waryńskim drży z zimna,
za chwile wydasz go, oddasz za zapałki i tytoń: tak jakby ten
kiosk był siedzibą Ochrany lub kantorem wymiany żywiołów:
jest lipiec, życie - odłożone na później - składa się w
kostkę i mieści w wewnętrznej kieszeni;

(87)

Marcin Sendecki "Z wysokości - wiersze z lat 1985-90", bibLioteka Kraków-Warszawa 1992

 

Click here
for English
version of
this page

PRZYTOCZONY wiersz Marcina Sendeckiego, pochodzący z debiutanckiego tomiku pod takim samym tytułem zawsze bardzo mi się podobał. Opisany w nim - by tak rzec - "sposób patrzenia z wysokości" jest też, jak myślę, mocno zbliżony do metody pracy wielu fotografów, chociaż trzeba też w tym miejscu zastrzec, że analogie pomiędzy literaturą a fotografią nie sięgają zbyt daleko (jakkolwiek to właśnie wczesnym wierszom poety przypisywano "fotograficzność zapisu"). Wprawdzie pojawiające się w tekście Marcina konkretne realia pochodzą z zupełnie innego miejsca i czasu pomyślałem, że dość dobrze nadawać się on będzie jako rodzaj motta do jednego ze zdjęciowych cykli, składających się na dokumentalny projekt "Czarno Biały Śląsk", nad którym obecnie pracuję. Miasto oglądane z poziomu pierwszego, drugiego, trzeciego lub czwartego piętra przez okna klatek schodowych odkrywa nam swoje wnętrzności, zasłaniane wstydliwie przez fasady kamienic. Jednak intencją tego cyklu nie jest bynajmniej "odsłanianie" czegokolwiek. Bliższe przyjrzenie się kształtowi śląskiej zabudowy z innej niż zazwyczaj perspektywy, pozwala też - mam nadzieję - przemówić bardzo "konkretnej poezji" przemysłowych miast.

Wojciech Wilczyk

 

Chorzów 21.01.2001
Wojciech Wilczyk, seria "Z wysokości", Mała Galeria ZPAF/CSW, maj 2001

 

 

Bytom 17.01.2001
Wojciech Wilczyk, seria "Z wysokości", Mała Galeria ZPAF/CSW, maj 2001

 

O ZNACZENIU dokumentu fotograficznego napisano już wiele. Często jednak nie zauważa się, by fotografia dokumentalna, oprócz wierności zapisu zawierała również sama w sobie wartości estetyczne. Nawet wtedy gdy jej tematem nie jest idylliczny pejzaż najpiękniejszych i najbardziej egzotycznych regionów świata, ale wtedy gdy wydobywa i nadaje sens temu co nie zawsze jest dostrzegalne na pierwszy rzut oka.

Prace Wojciecha Wilczyka pt. "Z wysokości" to fragment większego cyklu, który jest realizowany od kilkunastu miesięcy na terenie Górnego Śląska. Powstał z inspiracji wiersza Marcina Sendeckiego pod tym samym tytułem. Czarno białe fotografie Wojciech Wilczyk wykonuje penetrując z aparatem trudno dostępne kwartały śląskich miejscowości, opuszczone, zaniedbane podwórka, rzadko uczęszczane uliczki i przejścia.

Wszystkie fotografie mieszczą się w kategorii dokumentu, poddane jednolitej zdyscyplinowanej kompozycji i stylistyce kojarzą się nieodparcie z klasyczną fotografią amerykańską przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Z tym, że w fotografiach Wojciecha Wilczyka postacie ludzkie stanowią zaledwie margines.

Na pierwszy plan wysuwa się architektura, nazwijmy to w sensie dosłownym: architektura małomiasteczkowa - mimo, że cała relacja dotyczy przecież regionu wielkomiejskiego. Jedynie elementy kościelnych wież, gdzieś daleko w tle wielu fotografii naprowadzają nas na myślenie o tym, że cała rzecz rozgrywa się w wielkim mieście, a właściwie na jego obrzeżach. Autor więc celowo wyznacza nam taką perspektywę odbioru, fotografując wszystko z pewnego dystansu i zawieszenia. Właśnie to "zawieszenie" powoduje, że na pozór te podobne i proste ujęcia działają na nas z taką siłą bezpośredniego zapisu.

Fotografie Wojciecha Wilczyka, w sposób przemyślany wiernie oddają intencję autora pokazania przestrzeni miejskiej Śląska w sposób syntetyczny, ale daleki od utartych schematów upiększania rzeczywistości. Zwierają ponadto pewną tajemniczość i magię właściwą tylko odrębnej, fotograficznej formie, której nawet najbardziej wnikliwy literacki opis nie jest w stanie dorównać.

Marek Grygiel

 

Bytom 27.01.2001
Wojciech Wilczyk, seria "Z wysokości", Mała Galeria ZPAF/CSW, maj 2001

 

 

Zabrze-Biskupice 1.02.2001
Wojciech Wilczyk, seria "Z wysokości", Mała Galeria ZPAF/CSW, maj 2001

 

 

Wojciech Wilczyk przed Małą Galerią ZPAF/CSW w Warszawie, 8 maja 2001. Fot. W. Duszenko/GW

Wojciech Wilczyk

ur. 1961, fotografuje od 1988.
Członek ZPAF od 1997.

Wystawy :

1995 - "Moskwa prowadzi wojnę", (reporterski cykl zdjęć z Moskwy wykonany w 1995 roku podczas I wojny z Czeczenią, Galeria z Rączką, Kraków

1996 - "Poezja", (rozszerzony nieznacznie cykl zdjęć z książki "20 niezapomnianych przebojów i 10 kultowych fotografii", Klub-Galeria "U Luisa", Kraków

1997 - "Poezja", Centrum Sztuki - Teatr Dramatyczny, Legnica

1997 - "Pejzaż symboliczny" - (cykl zdjęć wykonany w latach 1992 - 1996, przedstawiający rozbieraną koksownię "Walenty-Wawel" w Rudzie Śląskiej, podczas prowadzonych prac rozbiórkowych, Galeria ZPAF, Kraków

1999 - "Antologia", (Portrety 21 poetów i prozaików z roczników sześćdziesiątych. Fotografie pochodzące z książki "Antologia" prezentujące : Marcina Barana, Miłosza Biedrzyckiego, Darka Foksa, Nataszę Goerke, Manuelę Gretkowską, Mariusza Grzebalskiego, Krzysztofa Jaworskiego, Pawła Konnaka, Tadeusza Pióro, Jacka Podsiadło, Marcina Sendeckiego, Andrzeja Sosnowskiego, Dariusza Sośnickiego, Andrzeja Stasiuka, Dariusza Suskę, Krzysztofa Śliwkę, Marcina Świetlickiego, Olgę Tokarczuk, Krzysztofa Vargę, Adama Wiedemanna i Grzegorza Wróblewskiego - Galeria Widokowa PKiN, Warszawa

Książki:

"20 niezapomnianych przebojów i 10 kultowych fotografii" - razem z Marcinem Świetlickim . Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1996, II wyd. 1998.
"Tanero" - razem z Marcinem Baranem. Oficyna Literacka, Kraków, 1998.
"Antologia" - Oficyna Literacka, Kraków 1999.

 

 

Zabrze 4.02.2001
Wojciech Wilczyk, seria "Z wysokości", Mała Galeria ZPAF/CSW, maj 2001

 

 

Chorzów 21.01.2001
Wojciech Wilczyk, seria "Z wysokości", Mała Galeria ZPAF/CSW, maj 2001

 

 

 

Wojciech Wilczyk w Małej Galerii ZPAF/CSW

W Małej Galerii ZPAF/CSW oglądać można czarno-białe śląskie fotografie Wojciecha Wilczyka.

Walące się ceglane kamienice. Między nimi brudne podwórka. Całkowity brak zieleni. Trzepak, przy którym bawi się gromada dzieci. Na sznurkach wisi uprana bielizna. Z kominów unosi się siwy dym.

Nawet na Brzeskiej nie odnajdujemy już takich klimatów. Na Śląsku się zachowały.

Wojciech Wilczyk obserwuje to wszystko z góry, z okien klatek schodowych. W ich ramach ukazuje nam głównie architekturę, wzajemne relacje budynków, dachów, placów, narożników i linii wysokiego napięcia. Ludzie zakłócaliby tylko ten geometryczny porządek.

- Miasto oglądane z poziomu pierwszego, drugiego, trzeciego lub czwartego piętra odkrywa nam swoje wnętrzności zasłaniane wstydliwie przez fasady kamienic. Jednak intencją tego cyklu nie jest bynajmniej "odsłanianie" czegokolwiek. Chciałem, żeby przemówiła w nim bardzo "konkretna poezja" przemysłowych miast - mówi Wojciech Wilczyk.

Nie odważyłabym się, patrząc na czarno-białe fotografie Wilczyka, powiedzieć - to łatwe, te obrazy same pchają się w obiektyw. Bo w nich jest ta konkretna poezja. Nieprzypadkowo wcześniejsze miejskie zdjęcia Wilczyka uzupełniały tomiki poezji Marcina Świetlickiego.

Idealna kompozycja kadru, światło otulające ściany budynków, odbijające się w szybach. Głęboka czerń i dziesiątki odcieni szarości. To wszystko sprawia, że obskurne miejsca, w których nie da się żyć, wydają nam się nagle magiczne, wyjątkowe - rodem z prozy Franza Kafki czy filmów niemieckiego ekspresjonizmu.

- Mój sposób "patrzenia z wysokości" świetnie oddaje wiersz Marcina Sendeckiego pochodzący z jego debiutanckiego tomiku - mówi Wojciech Wilczyk.

Z wysokości drugiego piętra widać parking, wieżyczki
cerkwi i łuski tynku na ciele zmieniających skórę
bloków, dalej, za ścianą, ludzie przemierzający ulice
połykają sylaby, wstążka deszczu zaciska się na krtani,
schodząc widzisz dzieci wbiegające w obręcz kałuży, krople
na ich spoconych twarzach i słyszysz, już za plecami, komendy
siedmioletniego dowódcy, dalej, zatrzymujesz się, płótno
parasola, dotknięte od dołu, przemaka, mokre włosy krzepną,
ukryty w kurtce wilgotny banknot z Waryńskim drży z zimna,
za chwilę wydasz go, oddasz za zapałki i tytoń: tak jakby ten
kiosk był siedzibą Ochrany lub kantorem wymiany żywiołów:
jest lipiec, życie - odłożone na później - składa się w
kostkę i mieści w wewnętrznej kieszeni

Prezentowane w Małej Galerii fotografie Wojciecha Wilczyka to fragment przygotowywanego przez niego dużego dokumentalnego projektu "Czarno-biały Śląsk".


Wystawę w Małej Galerii ZPAF/CSW przy pl. Zamkowym 8 oglądać można do 1 czerwca

Wojciech Wilczyk urodził się w 1961 r. w Krakowie. Skończył filologię polską na UJ. Fotografuje od 1988 r. Jego najważniejsze projekty fotograficzne to: "Moskwa prowadzi wojnę" - reporterski cykl zdjęć z Moskwy wykonany w 1995 r. podczas wojny z Czeczenią; "Pejzaż symboliczny" - cykl zdjęć z lat 1992-96 przedstawiający rozbieraną koksownię Walenty-Wawel w Rudzie Śląskiej; 1999 r. - "Antologia" - portrety 21 poetów i prozaików urodzonych w latach 60., m.in. Marcina Barana, Nataszy Goerke, Manueli Gretkowskiej, Pawła Konnaka, Jacka Podsiadły, Andrzeja Stasiuka, Olgi Tokarczuk. Wraz z Marcinem Świetlickim w 1996 r. opublikował książkę "20 niezapomnianych przebojów i 10 kultowych fotografii".

Agnieszka Kowalska
Gazeta Stoleczna, 8.V.2001

 

 

W fotoTAPECIE poprzednio:

Artykuły W. Wilczyka w fotoTAPECIE:

Zobacz też:

 

Spis treści

Copyright © 1997-2024 Marek Grygiel / Copyright for www edition © 1997-2024 Zeta-Media Inc.

 

19 - 02 - 03